لغت نامه دهخدا
غثاء. [ غ ُث ْ ثا ] ( ع اِ ) به معانی غُثاء است.( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ). رجوع به غُثاء شود.
غثاء
غثاء. [ غ ُث ْ ثا ] ( ع اِ ) به معانی غُثاء است.( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ). رجوع به غُثاء شود.
دانشنامه اسلامی
ریشه کلمه:
غثو (۲ بار)
«غثاء» در اصل به معنای گیاهان خشکیده ای است که به صورت بسیار در هم ریخته بر روی سیلاب قرار دارد، همچنین به کف هایی که روی دیگ در حال جوشیدن پیدا می شود نیز، غثاء می گویند.
تشبیه اجساد بی جان آنها به «غثاء»، اشاره به نهایت ضعف، ناتوانی، در هم شکستگی و بی ارزش بودن آنها است; چرا که خاشاک روی سیلاب، از هر چیز بی ارزش تر و سبک تر است، نه از خود اراده ای دارد و نه بعد از گذشتن و فرونشستن سیلاب، اثری از آن باقی می ماند.
و این تعبیر به عنوان کنایه از هر چیزی که ضایع می شود و بیهوده از دست می رود، استعمال می شود; و در سوره «أعلی» به معنای گیاهان خشکیده و درهم ریخته است.
«غُثاءُ السَّیْلِ وَ غُثاءُ الْقَدْرِ» عبارت است از خاشاک سیل و کف دیگ که به اطراف آن ریخته و از بین میرود. چیزهای ضایع و غیرقابل اعتنا را با غثاء مثل میزنند. . آنها را فریاد به حق گرفت و خاشاکشان کردیم . خدائی که چراگاه را رویاند و آن را خاشاک و تیره و کرد. این لفظ دوبار بیشتر در قرآن نیامده است.
