بروجن

لغت نامه دهخدا

بروجن. [ ب ُ ج ِ] ( اِخ ) یکی از بخش های چهارگانه شهرستان شهرکرد است. حدود آن عبارتست از: از شمال به بخش حومه شهرکردو دهستان آیدغمش ، از جنوب به دهستان خانمیرزا، از مشرق به بخش سمیرم بالا و دهستان سمیرم پائین شهرستان شهرضا، از مغرب به دهستان پشت کوه و دهستان میزاج. این بخش در منطقه کوهستانی قرار گرفته ، هوای تابستان آن معتدل و زمستان آن بسیار سرد میباشد. این بخش از دو دهستان و 57 آبادی تشکیل شده که عبارتند از: 1- دهستان گندمان که مشتمل بر 37 آبادی و دارای 32962 تن سکنه است. 2- دهستان کیار مشتمل بر 20 آبادی با 21444 تن سکنه. محصول عمده بخش : غلات ، حبوب ، کتیرا، انگور، سیب و زردآلو. ( از فرهنگجغرافیایی ایران ج 10 ).
بروجن. [ ب ُ ج ِ ] ( اِخ ) قصبه مرکز بخش بروجن شهرستان شهرکرد است. این قصبه در جلگه ای که از اطراف به کوههای مرتفع محاطاست واقع شده و آب مشروب و زراعتی آن از چشمه و قنات تأمین میشود. سکنه آن 9383 تن است. محصول آنجا غلات و حبوب می باشد. ( از فرهنگجغرافیایی ایران ج 10 ).

فرهنگ فارسی

یکی از بخشهای شهرستان شهر کرد . در کوهستان واقع شده . در تابستان معتدل و در زمستان بسیار سرد است . مرکز این بخش [ بروجن ] در ۵۸ کیلو متری جنوب شرقی شهرکرد واقع است و ۲٠۹۳۹ تن جمعیت دارد . محصول عمده آن غلات و حبوبات است . شغل مردم زراعت گله داری قالی بافی میباشد.
قصبه مرکز بخش بروجن شهرستان شهرکرد است این قصبه در جلگه ای که از اطراف به کوههای مرتفع محاط است واقع شده و آب مشروب و زراعتی آن چشمه و قنات تامین میشود .

دانشنامه عمومی

بُروجِن مرکز شهرستان بروجن و دومین شهر بزرگ استان چهارمحال و بختیاری است. وسعت این شهر در حدود ۵۸۰ کیلومتر مربع و ارتفاع این شهرستان از سطح دریا، ۲۲۲۸ متر است.
تاریخ دقیقِ اسکان در مکان کنونی شهر بروجن مشخص نیست، هرچند قدیمی ترین تاریخِ موردِ استناد برای بروجن را می توان بر اساسِ سنگ مزاری که چندی پیش در این شهرستان با تاریخِ فوتِ متوفی به سنه ۱۰۰۴ هجری قمری ( ۹۷۴ هجری شمسی ) یافت شده محاسبه کرد. به نوشتهٔ محمدحسن خان اعتمادالسلطنه در کتاب مرآة البلدان در زمان ناصرالدین شاه قاجار قریهٔ بروجن، تُیولِ حسینقلی خان ایلخانی به شمار می آمد و وی قدری از اراضی آن را خریده بود. جمعیتِ بروجن در آن دوره به هزار خانوار می رسید و سه مسجد و سه رشته قنات داشت، مالیات آن ۹۳۰ تومان بود و هر سال دویست خروار بذرافشان داشت.
در مورد وجه تسمیه شهر بروجن نظرات متفاوتی وجود دارد:
• «اورجی» وجه تسمیه دیگری است که «جی» را یکی از محال اسپاهان، صفاهان و اصفهان به معنی صاحب مردان نیک و پاک نام برده اند و «اور» به معنی سرزمین و شهر ( که حداقل ۲۵۰۰سال قبل از میلاد ) بر بسیاری از شهرها و روستاهای ایران گفته می شده است، همچنین عده ای بر این باورند نیاکان بروجنیها از روستایی در منطقه بارز و شوارز لردگان به نام اوره به این منطقه مهاجرت نمودند که پس از مدتی به اورجسته سپس اورجن و در نهایت به بروجن تغییر نام یافت.
• عده ای دیگر چنین اظهار نموده اند که شهر اولیه در این محل به وسیله برج و باروهایی محصور بوده و به علت کثرت برجهای آن به نام بروجن یعنی دارنده برج های فراوان نامیده اند.
• بر اساس قبور سنگچین موجود در منطقه مرجن ( معرب شده مرگان به معنای محل تدفین مردگان ) در شمال بروجن، سابقه زندگی عشایری در این منطقه به زمان اشکانی بر می گردد. کلمه اورجن معرب کلمه اوره گان به معنای سکونتگاهی است که در کنار آب راه شکل گرفته است. وجود آب راهی قدیمی که بافت تاریخی شهر در کنار آن شکل گرفت تصدیق کننده این موضوع است.
رشد جمعیت بروجن پس از انقلاب مشروطه و از دهه های سوم و چهارم قرن چهاردهم آغاز شده و با توجه به موقعیت جغرافیایی آن که در محدوده تلاقی سه استان فارس، اصفهان و چهارمحال و بختیاری و دو ایل بزرگ قشقایی و بختیاری قرار گرفته به همین خاطر از زمینه بسیار مناسبی برای توسعه برخوردار است. بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۰ جمعیت این شهر ۵۲٬۶۹۴ نفر ( در ۱۴٬۸۵۸ خانوار ) و بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۵۷٬۷۰۱ نفر ( در ۱۷٬۲۲۸ خانوار ) بوده است.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] بروجن، شهرستان و شهری در استان چهارمحال و بختیاری می باشد.
شهرستان بروجن، از شهرستانهای استان بختیاری است.
← جغرافیای شهرستان بروجن
شهر بروجن، مرکز شهرستان بروجن می باشد.
← جغرافیای شهر بروجن
(۱) محمدمهدی بن محمدرضا ارباب اصفهانی، نصف جهان فی تعریف الاصفهان، چاپ منوچهر ستوده، تهران ۱۳۴۰ ش.
(۲) محمدحسن بن علی اعتمادالسلطنه، مرآة البلدان، چاپ عبدالحسین نوائی و میرهاشم محدث، تهران ۱۳۶۷ـ ۱۳۶۸ ش.
(۳) ایران وزارت برنامه و بودجه، طرح جامع توسعه چهارمحال و بختیاری، گزارش نهایی، تهران ۱۳۶۶ ش.
(۴) ایران وزارت دفاع اداره جغرافیائی ارتش، فرهنگ جغرافیائی آبادیهای کشور جمهوری اسلامی ایران، ج ۸۱: سمیرم، تهران ۱۳۶۲ ش.
(۵) ایران وزارت راه و ترابری، نقشه راههای ایران، تهران ۱۳۶۰ ش.
(۶) ایران وزارت کشور، قانون تقسیمات کشور و وظایف فرمانداران و بخشداران، مصوب ۱۶ آبانماه ۱۳۱۶، تهران ۱۳۱۶ ش.
(۷) ایران وزارت کشور اداره کل آمار و ثبت احوال، کتاب جغرافیا و اسامی دهات کشور، ج ۳، تهران ۱۳۳۱ ش.
(۸) حسینعلی رزم آرا، فرهنگ جغرافیایی ایران (آبادیها)، ج ۱۰: استان دهم (اصفهان)، تهران ۱۳۵۵ ش.
(۹) سازمان جغرافیایی کشور، نقشه عملیات مشترک زمینی: سمیرم، تهران ۱۳۵۹ ش.
(۱۰) سازمان جنگلها و مراتع کشور کمیته نشر و تبلیغات، نقشه استعداد خاک و جنگل و مرتع و پوشش گیاهی ایران، تهران ۱۳۶۴ ش.
(۱۱) سازمان نقشه برداری کشور، نقشه ایران، تهران ۱۳۴۶ ش.
(۱۲) مرکز آمار ایران، سرشماری عمومی نفوس و مسکن مهرماه ۱۳۶۵: نتایج تفصیلی شهرستان بروجن، تهران ۱۳۶۷ ش.
(۱۳) مرکز آمار ایران، نتایج آمارگیری جاری جمعیت، تهران ۱۳۷۵ ش.
(۱۴) نقشه سیاحتی استان چهارمحال و بختیاری، شهرکرد (بی تا).