دانشنامه اسلامی
جمله های ناقص، مقابل جمله های تام بوده و به الفاظ مرکبی گفته می شود که معنای تام و کاملی نداشته و کلام به آن پایان نیافته و سکوت بر آن صحیح نیست؛ یعنی با شنیدن آن، شنونده انتظار کامل کردن آن را از سوی گوینده دارد، مانند: جمله های وصفی و اضافی .
معنای جمله های ناقص
در این که جمله های ناقص برای چه معنایی وضع شده است، اختلاف وجود دارد:۱. برخی مانند مرحوم « محقق خویی » معتقدند این جمله ها برای تحصیص ( حصه حصه کردن) وضع شده است؛ یعنی دایره صدق اسم مضاف را تضییق می کند؛ برای مثال، واژه « آب » هر آبی ( آب دریا ، آب نهر ، آب کوزه و...) را شامل می گردد. اما وقتی گفته می شود «آب کوزه» مفهوم آن ضیق بوده و به آب موجود در کوزه که حصه خاصی از آب است، اختصاص می یابد.۲. مشهور اصولی ها معتقدند جمله های ناقص برای نسبت ناقص وضع شده است، مانند: نسبت موجود در ترکیب اضافی «ضربُ زید».
عناوین مرتبط
...
