دانشنامه اسلامی
"معتصم" خلیفه عباسی (۲۱۸ هـ. ق) همچون مامون نه به اعراب، اعتماد داشت و نه به ایرانیان، به همین جهت سیاست استفاده از ترکان در سپاه را پیش گرفت.
جسارت ترکان در حکومت
ترکان عموماً از سرزمین های ماوراء النهر و سیحون و مردمی جنگجو و گستاخ بودند، که به زودی از سطح سپاهیانی ساده و بدون مقام، خود را تا سرداری سپاه بالا کشیدند. اما زیاده خواهی و بی رحمی آنان و نارضایتی مردم از آنان، معتصم را وادار کرد تا پایتخت را به شهر جدیدی که سامرا نام گرفت منتقل کند و ترکان را نیز با خود به آنجا ببرد. از این میان می توان به افشین، اشناس، ایتاخ، بغا و وصیف اشاره کرد.
فعالیت های سرداران ترک
حضور چشمگیر این سرداران در خوابانیدن شورش های مختلف همچون بابک مازیار و نیز فتح بزرگ عموریّه (۲۲۰-۲۲۳ هـ، ق) زادگاه امپراطور روم روز به روز بر مکنت و قدرت آنها افزود. معتصم، بر سر افشین تاجی گذاشت و بیست هزار درهم به او داد و او را ولایتدار سِند کرد. اقبال و سعادت در خلافت عباسی به ترکان روی آورده بود، در این میان تنها افشین امیرزاده اشروسنه (ماوراء النهر) در زمان معتصم با بدشانسی و اتهام به همدستی با مازیار و بابک در براندازی خلافت دچار سرنوشت هولناکی شده و به دار آویخته شد.اما ایتاخ و اشناس در خلافت واثق (۲۲۷ هـ، ق) با بدست آوردن حکومت تمام سرزمین های غربی، خلافت و مقام سلطانی را نیز برای اولین بار از سوی واثق دریافت کردند. واثق همچنین وصیف را حاجب خود و بغا را به فرماندهی سپاه برگزید.
دخالت ترکان در تعیین جانشینی
...
