دانشنامه اسلامی
یکی از افراد خاندان اشعری و از شاگردان امام کاظم و امام رضا علیهما السلام
اسماعیل بن سعد اشعری قمی یکی از عالمان خاندان اشعری، از خاندان های معروف شیعی در قم است. تاریخ ولادت او دقیقا مشخص نیست اما از بررسی های انجام شده، می توان حدس زد که او در نیمه دوم از سده دوم هجری، در قم به دنیا آمده است.
پدر او با نام سعد الاحوص نیز به گفته رجالیون، یکی از راویان حدیث بوده است. بعضی از محققان احتمال داده اند که اسماعیل، برادری به نام سعد بن سعد الاحوص داشته، که در این صورت او هم مانند پدر و برادرش، اسماعیل یکی از محدثان نخبه شیعه و از یاران مورد اعتماد حضرت امام رضا علیه السلام بوده است.
اسماعیل بن سعد قمی اشعری، از همان اوان کودکی با مهر و محبت امامان شیعه بزرگ شد و پیوند عمیق و ناگسستنی با خاندان پیامبر داشت. از این رو از زادگاه خویش، برای طلب حدیث به حجاز هجرت می کند و رحل اقامت، در مدینه می افکند تا خود را از سرچشمه های زلال علوم امامان شیعه سیراب سازد.
محدث برجسته شیعه، احمد بن محمد بن خالد برقی، نقل کرده است: اسماعیل بن سعد، یکی از اصحاب امام موسی بن جعفر علیه السلام است.
با کاوش در منابع فراوان علم رجال، اسماعیل علاوه بر این که از محضر حضرت امام کاظم علیه السلام بهره برده، یکی از یاران معروف حضرت امام رضا علیه السلام به شمار می آید؛ چنان که تمامی رجال نویسان به این حقیقت اشاره کرده اند که: «انّه کان منْ اصحاب الرضا». به همین دلیل است که در جای جای روایاتی که او نقل می کند، می بینیم که اسماعیل بن سعد می گوید: «سألتُ عن الرضا؛ از حضرت رضا سؤال کردم و امام چنین پاسخ داد».
استادان روایتی او عبارتند از:
