دانشنامه اسلامی
اخبار طرح، که از اقسام اخبار تعارض و مقابل اخبار علاجیه است، به احادیثی گفته می شود که به عرضه روایات به قرآن و اخذ آنها در صورت موافقت، و کنار گذاشتن آنها در صورت مخالفت با قرآن، امر می کند، مانند:روایت « ایوب بن حُرّ » که می گوید:«از امام صادق (علیه السلام) شنیدم که فرمود:«کل حدیث مردود الی الکتاب و السنّة و کل شیء لا یوافق کتاب الله فهو زخرف؛ هر حدیثی را باید به کتاب و سنت ارجاع داد و آن روایتی که موافق کتاب خدا نیست سخنی بی ارزش و باطل است».
اقسام طرح
نکته:اخبار طرح را می توان به سه دسته تقسیم نمود:۱. اخباری که منکر صدور اخبار مخالف قرآن می باشد؛ یعنی لسان این اخبار، لسان انکار صدور چنین اخباری از معصوم (علیه السلام) است، مانند:روایت « ایوب بن حرّ » که در آن امام صادق (علیه السلام) می فرماید:«... کل شیء لا یوافق کتاب الله فهو زخرف». ۲. اخباری که شرط عمل به روایت را موافقت آن با قرآن می داند، مانند:روایت « ابو یعفور » که می گوید:«سألت أباعبدالله عن اختلاف الحدیث یرویه من نثق به و منهم من لا نثق به؟ قال:اذا ورد علیکم حدیث فوجدتم له شاهد من کتاب الله او من قول رسول الله(صلی الله علیه وآله) و الا فالذی جاءکم به اولی به؛ از امام صادق (علیه السلام) در مورد اختلاف حدیثی سؤال کردم که راوی آن گاهی شخصی است که اطمینان به آن داریم و گاهی کسی است که مورد اطمینان ما نیست. حضرت فرمود:اگر حدیثی به شما رسید و در قرآن کریم یا گفتار رسول خدا(صلی الله علیه وآله) شاهدی برای آن یافتید، به آن ملتزم شوید و اگر خلاف آن واقع شد، راوی آن حدیث به آن سزاوارتر است (آن را کنار بگذارید)». ۳. احادیثی که مفاد آنها نفی حجیت اخبار مخالف قرآن است، مانند:روایت «سکونی» از امام صادق (علیه السلام) که در آن حضرت می فرماید:«قال رسول الله(صلی الله علیه وآله): ان علی کل حق حقیقة و علی کل صواب نورا فما وافق کتاب الله فخذوه و ما خالف کتاب الله فدعوه؛ پیامبر گرامی اسلام فرمود:به درستی که برای هر حقیقتی و برای هر صوابی نوری است، پس به آن چه موافق کتاب خداست ملتزم شوید و آن چه را مخالف کتاب خداست رها کنید».
