تدور
دانشنامه اسلامی
ریشه کلمه:
دور (۵۵ بار)
گردش. در اقرب الموارد میگوید: دور به معنی حرکت و برگشتن شیء به جای اوّلی است یعنی سوی تو مینگرند دیدگانشان همی گردد مانند کسیکه از مرگ بیهوش شده است دادو ستد حاضری که میان خود میگردانید. دار: به معنی خانه است راغب در وجه آن گوید: خانه را بدان اعتبار دار گفتهاند که دیوار آن گردیده تا به اوّل آن رسیده است یعنی او و خانهاش را به زمین فرو بردیم. دار گاهی به معنی شهر آمده است و شاید آیه به معنی شهر باشد یعنی در شهر خویش سه روز متمتّع شوید. جمع دار در قرآن مجید دیار آمده است از بهشت به دارُ السَّلامُ و دارُ الْمُتَّقین و از جهنم به دارُ الْبَوارْ و از آخرت به نام دارُ الآخِرَةْ و دارُ الخَلَدْ و دارُ الْقَرار. تعبیر شده است. ولی دارُ الدُّنْیا در قرآن مجید به کار نرفته. دیّار: به معنی ساکن دار است راغب گوید: مبالغه نیست و گرنه گفته میشد دوّار طبرسی گوید: دیّار بر وزن فیعال از دوران و اصل آن دیوار است و او بیاء قلب شده و ادغام گردیده است و آنگاه دیّار را به معنی نازل دار گفته است یعنی: خدای من در روی این زمین احدی را که ساکن خانه باشد زنده مگذار. دائره به معنی گردنده است و مراد از آن اغلب حادثه و بلائی است که در دنیا میگردد و به انسان میرسد جمع آن در قرآن دوائر است حوادث ناگوار را به شما انتظار میکشد بر آنهاست حادثه بد. . طبرسی فرموده از دائره در آیه دولت و اقتدار و حکومت است که در دنیا میگردد و از قومی به قومی منتقل میشود یعنی مریض القلبها در دوستی دشمنان اسلام شتاب میکنند و میگویند از بیم داریم که به ما دائرهای برسد و و حکومت بدست دشمنان اسلام بیافتد که محتاج به کمک آنها شویم. و یا بر ما بلائی روی آورد که در رفع آن به کفّار نیازمند گردیم.
