دانشنامه اسلامی
نقش خطیر رو به افزایش فتوا در این زمان، بررسی دوباره آن را بسیار ضروری کرده است و علمای مذاهب گوناگون باید به این بحث که به جنبش عملی ژرفی تبدیل شده بپردازند.بیان و بررسی شرایط فتوا، سرآغازی در نواندیشی و ژرف کاوی بحث درباره فتواست. گفتار حاضر در پنج بخش به بحث درباره شرایط فتوا می پردازد:الف) شروط ایجاد قدرت استنباط حکم در مفتی؛ب) شروط حصول فتوا بر پایه فهم مستقیم؛ج) شروط ایجاد زمینه مناسب برای صدور فتوا؛د) شروط مؤثر در دور نگاه داشتن فتوا از عوامل منفی نفسانی؛ه) شروط مربوط به جایگاه اجتماعی مفتی.
معنای فتوا
پیش از پرداختن به این پنج شرط، تعریفی اجمالی از فتوا بیان خواهیم کرد:فتوا در لغت، به معنای بیان و پاسخ گویی به مسائل مشکل است، و در اصطلاح رأیی است که فقیه به منزله حکم شرع درباره موضوعی بیان می دارد. چنان که روشن است معنای اصطلاحی فتوا با معنای لغوی آن همسویی دارد؛ چون فقیه وقتی می تواند فتوا دهد که دریافتن پاسخ برای امر مشکلی که به وجود آمده تلاش کند. پاسخ این امر مشکل همان حکم شرع است.
شروط ایجاد قدرت استنباط حکم در مفتی
این شروط، به شرایط اجتهاد معروف گشته است و ضرورت وجود این شروط در مفتی، به معنای احراز شروط اجتهاد توسط وی است. این شرایط عبارتند از:
← شناخت آیات احکام و معانی آن
...
[ویکی فقه] شرایط مفتی (اصول). شرایط مفتی، امور لازم در مجتهد برای رجوع مقلد به او است.
شرایط مفتی، به شرایطی گفته می شود که وجود آنها در مجتهد سبب جواز رجوع مقلدها به او می شود.موارد زیر از جمله این شرایط می باشد:۱. بلوغ ؛ ۲. عقل ؛ ۳. ایمان ؛ ۴. عدالت ؛ ۵. حریت ؛ ۶. رجولیت ؛ ۷. حیات ؛ ۸. اعلمیت ؛ ۹. طهارت مولد؛ ۱۰. بی اعتنایی به دنیا ؛ ۱۱. اجتهاد مطلق .و اختلاف در تعداد این شرطها، از اختلاف در ادله اعتبار آنها ناشی می شود.
