دانشنامه اسلامی
تعارض نقل و اضمار، در کلامی اتفاق می افتد که در آن هم نقل و هم اضمار احتمال داده می شود؛ برای مثال، در سخن خداوند که فرموده «حرّم الربا»؛ برای واژه «ربا» دو احتمال وجود دارد: یک احتمال این است که ربا در معنای لغوی خودش، که «مطلق زیادت» است، استعمال شده باشد و مضاف در تقدیر بوده و در نتیجه، «حرّم الربا» به معنای «حرم اخذ الربا» باشد. احتمال دوم این است که ربا از معنای لغوی اش به معنای شرعی نقل شده. و معنای آن «عقد مخصوص متضمن زیادت» باشد که حکم آن حرمت است.
اقوال اصولیین
میان اصولی ها درباره چگونگی رفع تعارض میان نقل و اضمار اختلاف است، ولی بیشتر آنان به تقدم اضمار بر نقل معتقد هستند.
