معنی ال سلجوق

لغت نامه دهخدا

( آل سلجوق ) آل سلجوق. [ ل ِ س َ] ( اِخ ) در دوره ضعف و انحطاط عباسیان ، سلسله ای ازترکمانان بر ممالک اسلامی تسلط یافتند و آن را تحت حکومت درآوردند. سلاجقه به ایران و الجزیره و شام و آسیای صغیر هجوم برده و سلسله هائی را که در این نواحی فرمانروائی داشتند برانداخته و آسیای اسلامی را از حدغربی افغانستان تا ساحل بحرالروم متصرف شدند. سلاجقه فرزندان سلجوق بن تقاق از رؤسای ترکمانند که در خدمت یکی از خانان ترکستان میزیسته و از دشت قرقیز با تمام قبیله خود بطرف جَنْد و از آنجا ببخارا کوچ کرده و در آن سرزمین ساکن شده قبول اسلام کرده اند. سلجوق و پسران او در جنگهائی که مابین سامانیان و امرای ایلک خانیه و سلطان محمود غزنوی اتفاق افتاد شرکت می جستند و بتدریج قدرت آنان بجائی رسید که طغرل بیک و برادرش چغری بیک بریاست قبیله خود بخراسان هجوم بردند وغزنویان را از آنجا رانده جانشین ایشان شدند و در سال 429 هَ.ق. در مرو خطبه به نام چغری بیک داود خوانده و او را سلطان السلاطین نامیدند و همین مراسم را نیز در نیشابور به نام برادرش طغرل بیک بجای آوردند و بتدریج بلخ و جرجان و طبرستان و خوارزم بممالک سلجوقی افزوده شد و بزودی جبل و همدان و دینور و حلوان و ری و اصفهان بدان ضمیمه گردید و طغرل بیک در سال 447 به بغداد ورود کرد و نام او با لقب سلطانی در دارالخلافه بر منابر خوانده شد. و این خاندان را به نام سلاجقه و سلجوقیه و سلجوقیان نیز خوانند. ( نقل به اختصاراز طبقات سلاطین اسلام استانلی لین پول ). بعد از ملکشاه میان فرزندان او نفاق و خلاف افتاد و برخی از امرای سلجوقی که در نواحی مُلک حکمران بودند فرصت را غنیمت شمرده سر از اطاعت جانشینان ملکشاه پیچیدند و در قلمرو حکمرانی خود سلطنت یا امارتی مستقل تشکیل کردندو بدین نهج چندین سلسله ملوک سلجوقی بوجود آمد که معروفترین آنها سلاجقه روم و شام و کرمان است و سلسله اصلی را در مقابل این سلسله های فرعی سلاجقه بزرگ نامند و سلطنت این دودمان از 429 تا 552 دوام یافت.
رکن الدین ابوطالب طغرل بیک ( 429-455 )، عضدالدین ابوشجاع آلب ارسلان ( 455-465 )، جلال الدین ابوالفتح ملکشاه ( 465-485 )، ناصرالدین محمود ( 485-487 )، رکن الدین ابوالمظفر برکیارق ( 487-498 )، ملکشاه دوم ( 498 )، غیاث الدین ابوشجاع محمد ( 498 )، معزالدین ابوالحارث سنجر ( 511-552 ). این شعبه را خوارزمشاهیان منقرض کردند. ( از طبقات سلاطین اسلامی استانلی لین پول ).