دانشنامه اسلامی
اِبْن ِ اَشْعَث ، محمد بن محمد کوفی مصری (ابوعلی )، محدث و فقیه امامی سده ۳ و ۴ق /۹ و ۱۰م . با همه شهرتی که ابن اشعث در سلسله راویان شیعی و سنی دارد، از زندگی و احوال او چندان چیزی دانسته نیست .همین قدر می دانیم که وی کوفی است و در مصر زندگی می کرده ، اما روشن نیست که در چه تاریخ و چرا و چگونه به مصر کوچیده و در چه زمانی درگذشته است .ابن اشعث از راویان معتبر و بنام شیعی است که نام او در سلسله راویان سده ۳ و ۴ق آمده است .در این باره می توان به اثر معروف ابن قولویه (د ۳۶۷ق /۹۷۸م ) کامل الزیارات ، و تهذیب الاحکام ، استبصار و فهرست تألیف شیخ طوسی (د ۴۶۰ق /۱۰۶۸م ) رجوع کرد.
کتاب جعفریات
مشهورترین اثر روایی او کتاب جعفریات یا اشعثیات است .وی این مجموعه را که هزار حدیث دارد و به اسماعیل بن موسی بن جعفر (علیه السلام ) که او نیز در مصر می زیسته ، منسوب است ، از طریق فرزند وی موسی بن اسماعیل روایت کرده است . این کتاب هر چند تألیف او به شمار نمی آید، اما به دلیل اینکه او آن را روایت کرده و به شهرت رسانده و پس از آن بسیاری از محدثان از طریق وی آن مجموعه را روایت کرده اند، به اشعثیات شهرت یافته است .نیز به دلیل اینکه مجموعه احادیث آن از امام جعفر صادق (د ۱۴۸ق /۷۶۵م ) روایت شده به جعفریات نیز معروف شده است .
← تردید در انتساب این مجموعه
ابن اشعث آثار دیگری نیز در باب تفسیر قرآن و احکام نماز از موسی ابن اسماعیل روایت کرده است . چنانکه از گفته سید بن طاووس (۶۶۴ق /۱۲۶۶م ) در جمال الاسبوع برمی آید، روایات کتاب روایة الابناء عن الاباء من آل رسول الله نیز از ابن اشعث است و حتی وی احتمال داده است که ابن اشعث مؤلف کتاب باشد. جز اینها تألیف دیگری به نام الحج به ابن اشعث منسوب است . در این کتاب روایاتی که از راویان اهل سنت در مورد حج وارد شده ، گرد آمده است .
اساتید
...
