دانشنامه اسلامی
درباره زادگاه او روایت های مختلفی هست . برخی او را اهل بغداد، و برخی دیگر اهل کوفه دانسته اند و روایتی ، با شهرت کمتر، او را بصری معرفی می کند از اینکه گفته اند وی به کهن سالی رسید، می توان حدود تاریخ ولادت او را تخمین زد. او از موالی طایفه بنی هلال بود، ازینرو به «هلالی» شهرت یافت. از داستانی که جاحظ به نقل از مُوَیس بن عمران آورده، بر می آید که بشر ایرانی و از نزدیکان فضل بن یحیی برمکی (۱۴۷ـ۱۹۳) بوده است.
تحصیلات
بشر آموزش های کلامی را در بصره ، خاستگاه و مرکز تعلیمات معتزلی آن دوره ، نزد بشر بن سعید و ابوعثمان زعفرانی فرا گرفت که هر دو شاگرد واصل بن عطا د۳۱ق /۴۹م ، نخستین متکلم معتزلی بودند. استاد برجسته او معمر بن عبّاد سلمی بود.
رواج کلام معتزلی
اقامت بشر بن معتمر در بغداد زمینه رواج کلام معتزلی و شکل گیری مکتب تازه ای را در آن شهر فراهم ساخت . وی در بغداد مجالس درس برپا کرد و تعلیمات خود را گسترش داد. در شمار شاگردان او از دو شخصیت کلامی یعنی ثُمامة بن اشرس و ابوموسی مردار نام برده اند و ابوموسی را عامل رواج اعتزال در بغداد شمرده اند. بشر در بغداد مجالس مناظره داشت . جاحظ یکی از مجالس او را یاد می کند که خود او، ابوالهذیل علاّف ، ابوموسی مردار، ثمامه و جماعتی دیگر در آن حضور داشته اند اما روابط بشر با ابوالهذیل ، افزون بر اختلافات فکری ، دوستانه نبود. سخنانی از او در نکوهش ابوالهذیل نقل شده است .
رابطه با فضل بن یحیی
...
