دانشنامه اسلامی
ابوعبداللّه محمّد بن اسحاق بن یحیی بن منده حافظ اصفهانی، از مشاهیر محدّثین و رؤسای حنبلیان اصفهان در قرن چهارم هجری است. وی در سال ۳۹۵ق در اصفهان متولّد شده، و در طلب حدیث به بغداد، بخارا، بلخ، دمشق، مرو، مکّه و نیشابور سفر کرد، و در مدت ۴۰ سال از قریب ۱۷۰۰ نفر از محدّثین، اخذ حدیث کرد که از آن جمله است: ابراهیم بن سنان قنطری، ابن ابی حاتم، ابن اخی ابی زرعه، ابن جارود، ابوجعفرالبحتری، ابوحامد بن بلال، ابوسعید بن الاعرابی، ابوطاهر مدینی، ابوالعبّاس اصم ابی اسید، احمد بن بهزاد فارسی، اسماعیل صفّار، ابوعلی حسین بن علیّ بن یزید حافظ نیشابوری، خثیمه بن سلیمان، عبداللّه بن محمّد بن حنبل، عبداللّه بن یعقوب بن اسحاق کرمانی، محمّد بن احمد بن محبوب، علیّ بن احمد بستی، محمّد بن حسین بن قطان، محمّد بن عبداللّه عمانی، محمّد بن یعقوب و عدّه ای نیز از ابن منده روایت کرده اند ازجمله: ابوسعید ادریسی، ابوعبداللّه قنجار، ابومنصور شجاع بن علی صقلی، ابوعبداللّه حاکم، ابونعیم اصفهانی، بندار رازی، تمام رازی. وی پس از برگشت از مسافرت به اصفهان، قریب چهل بار کتاب و جزوه همراه داشت. ابن منده در ذی القعده ۳۹۵ق وفات یافته است.
استماع حدیث
او از پدر و عموی پدرش عبدالرحمان بن یحیی حدیث شنید
ابن ابی یعلی ، محمد، طبقات الحنابله، ج۲، ص۱۶۷.
ابن منده در دوران سفر طولانی خود مجرد ماند و زن اختیار نکرد. چون به اصفهان بازگشت ، اسماء دختر ابوسعد محمد شیبانی را به زنی گرفت و از وی صاحب ۴ پسر شد و آنان را عبدالرحمان ، عبیدالله ، عبدالرحیم و عبدالوهاب نامید.
شمس الدین ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال ، ج۳، ص۴۷۹.
...
