دانشنامه اسلامی
معنی أَحْسَنُواْ: نیکی کردند
ریشه کلمه:
حسن (۱۹۴ بار)
در این که مراد از «احسان» از مادّه «حسن» در اینجا چیست؟ چند احتمال در کلمات مفسران دیده می شود: نخست این است که حسن ظن به خدا داشته باشید (و گمان نکنید انفاق های شما موجب اختلال امر معیشت شما خواهد شد). و دوم: منظور، اقتصاد و میانه روی در مسأله انفاق است. و سوم این که منظور، آمیختن انفاق با حسن رفتار نسبت به نیازمندان است; به گونه ای که همراه با گشاده روئی و مهربانی باشد و از هر نوع منّت و آنچه موجب رنجش و ناراحتی شخص انفاق شونده است، بر کنار باشد. «احسان» در آیات 181 و 182 سوره «رحمن»، تنها به معنای «توحید» یا به معنای «توحید و معرفت» یا به معنای «اسلام» تفسیر شده است; ولی پیداست که اینها هر کدام مصداق روشنی از این مفهوم گسترده است که هرگونه نیکی در عقیده، گفتار و عمل را شامل می شود. «راغب» در «مفردات» می گوید: «احسان» چیزی برتر از «عدالت» است; زیرا «عدالت» این است که انسان آنچه بر عهده اوست بدهد، و آنچه متعلق به او است بگیرد; ولی «احسان» این است که بیش از آنچه وظیفه اوست انجام دهد، و کمتر از آنچه حق اوست بگیرد.
