اسماعیل پاشا. [ اِ ] ( اِخ ) یکی از وزرای زمان سلطان محمدخان ثالث. وی در موقع والیگری شام بقلع و قمع سعد، شریف مکه ، مأمور گشت و با دسته ها و افواج از سپاهیان شام ، غزه ، مصر و جده ، مقرر شد که شر شریف را از سر شرفا و اهالی حجاز دفع کند و مظالم و تعدیات او را ریشه کن سازد. وی در تاریخ 1106 هَ. ق. رو به حجاز نهاد و سعد بدون اینکه مقاومتی از خود نشان دهد، فرار بر قرار اختیار کرد و در نتیجه عبداﷲبن حسینی را به مسند شریفی مکه نشانده عودت کرد. ( قاموس الاعلام ترکی ). اسماعیل پاشا. [ اِ ] ( اِخ ) یکی از وزرای دوره سلطان مصطفی خان ثانی. اول رئیس ینی چریها و بعداً بگلربگی روم ایلی بود، آنگاه بوالیگری مصر تعیین شد. در موقع ظهور قحط و غلا و بیماری وبا اسماعیل پاشا خدمات شایان توجه به اهالی و بذل و بخشش فراوان به مسکینان و بیچارگان کرد و کرامت و سماحت وی بیش از اندازه تصور بود. خیرات و مبرات او موجب رفاه و نجات بسیاری از مردم شد و بعد از مصر بوالیگری بغداد منصوب گردید. در این حال از دولت ظنین شد و خیال میکرد که وی را اعدام خواهند کرد و ازاین رو در تاریخ 1112 هَ. ق. به ایران فرار کرد و یک سال بعد در همانجا درگذشت. ( قاموس الاعلام ترکی ). اسماعیل پاشا. [ اِ ] ( اِخ ) پلاسلی. یکی از وزرای عثمانی که به خاندانی بسیار قدیم منسوب و از مردم قریه پلاسه است که در جوار قصبه کوریجه از آرناؤدستان واقع شده. این پاشا در عصر سلطان عبدالمجید بکرات والی ولایات متعدد بود و در اواخر دوره همین سلطان درگذشت. خاندان پلاسه خاندان شوالیه های بسیار قدیم بوده کلمه پلاسه در زبان آرناؤد بمعنی کاخ میباشد و این قریه را برای وجود کاخ خاندان مزبور بدین نام نامیده اند و وزرای بسیار از این خاندان برخاسته و خرابه های کاخهای آنان تا کنون برجاست. ( قاموس الاعلام ترکی ). اسماعیل پاشا. [ اِ ] ( اِخ ) چرکس. یکی از مشیران دوره سلطان عبدالمجیدخان عثمانی. وی به جسارت و شجاعت شهرت یافته اصلاً برده طوپال عزت محمدپاشا بوده و ستم و جور بسیار از وی دیده و چون کارد به استخوان وی رسید فرار کرد و به اجاق خمپاره چی ملتجی گردید و کسب علوم آغاز کرد و سپس بقطعمراتب پرداخت. در محاربه نزیب ، یوزباشی و بار دوم مین باشی گردید و سپس با رتبه فریقی ( رتبه دوم از درجات اعلای نظامی ) در ریاست ارکان حرب اردوی چهارم به خدمت مشغول شد، آن گاه قائم مقام والیگری موصل گردید و بعد سمت ریاست ارکان حرب اردوی سوم یافت و در محاربه قره طاغ محافظ بغاز اوستروغ بود و ابراز دلاوری و حسن خدمات کرد، در جنگ روسیه فرمانده لشکر ودین شد وقلفات را تسخیر کرد و در محاربه چناته جسارت و دلاوری بسیار از وی بظهور رسید و چند زخم برداشت. بعداً برتبه مشیری و فرماندهی سلستره و آنگاه در موقع ظهور وقعه قره طاغ به فرماندهی بوسنه و هرس» نائل گشت ودر خلال همین احوال بمرض فالج گرفتار شد و ویرا به استانبول آوردند ولی از این بیماری رهایی نیافت و در 1277 هَ. ق. او و سلطان عبدالمجیدخان هر دو در یک روز دنیای فانی را وداع کردند. ( قاموس الاعلام ترکی ).
فرهنگ فارسی
( و . قاهره ۱۸۳٠ - ف. ۱۸۹۵ م . ) خدیو مصر ( ۱۸۷۹ - ۱۸۶۳ ) . در زمان سلطنت وی کانال سوئز حفر شد ( ۱۸۶۹ ) . او خزانه مصر را ور شکست کرد و در ۱۸۷۹ مستعفی گردید . حافظ یکی از وزرای دوره سلطان سلیم خان ثالث . وی از مردم استانبول و پسر یکی از اعضای دولت بود مولد وی سال ۱۱۷۱ است . وی بتحصیل پرداخت و قر آن را تماما حفظ کرد و در زمره اعضای دولت در آمد و بشغل پدر راغب گردید پس متصدی وظایفی چند مانند پیشکاری رئیس ینی چریان و باغبانباشی همایونی و نظائر اینها گردید و در خلال این احوال مظهر لطف و توجه همایونی شد و در سنه ۱۲۱۹ برتبه وزارت بمنصب کاپیتن دریایی نایل گشت و پس از چهار پنج ماه در سال ۱۲۲٠ مسند صدارت عظمی را اشغال کرد . وزیری با تدبیر و خردمند بود ولی از نشاه الطاف و عنایات همایونی مست و مغرور گشت و بدافع بعض اکابر که رقیب خود می پنداشت کوشید اما از عهده کار نمیتوانست بر آید پس بترتیب فتنه و آشوب متوسل شد ولی باز بکام دل نرسید تا در سال ۱۲۲۱ معزول به بروسه تبعید شد لکن بعد از سکون و آرامش سلطان مصطفی خان منصب وزرات را مجددا بوی داد و او را بمحافظت بغاز سفید موظف و معین کرد او یکی دو ماه در این مقام بود و در گذشت .
دانشنامه عمومی
خدیوی اسماعیل ( ۱۲۴۵ ( قمری ) / ۱۲ ژانویه ۱۸۳۰ - ۱۳۱۲ ( قمری ) / ۲ مارس ۱۸۹۵ ) ، پنجمین حاکم مصر از خاندان محمد علی از تاریخ ۱۸ ژانویه ۱۸۶۳ تا برکناری اش از تاج و تخت زیر فشار انگلستان و فرانسه در تاریخ ۲۶ ژوئن ۱۸۷۹ بود. وی با زبان های عربی، ترکی و فارسی آشنا بود.
دانشنامه آزاد فارسی
اسماعیل پاشا (۱۸۳۰ـ۱۸۹۵) خدیو (فرمانروای) مصر (۱۸۶۶ـ۱۸۷۹). نوۀ محمدعلی پاشا بود؛ نایب السلطنۀ مصر شد (۱۸۶۳) و عنوان خدیو را از سلطان عثمانی دریافت کرد (۱۸۶۶). او زیر بار وام های سنگین خارجی رفت و دولت بریتانیا، به پیشنهاد دیزرائلی، سهام خدیو در کانال سوئز۱ را به مبلغ تقریباً ۴میلیون لیره خرید (۱۸۷۵) و کنترل انگلستان و فرانسه را بر امور مالیِ مصر برقرار کرد. در ۱۸۷۹ انگلستان و فرانسه خدیو اسماعیل را متقاعد کردند که پسرش، توفیق، را به جانشینی خود منصوب کند. Suez Canal
