ارشتناب
دانشنامه عمومی
روستای ارشتناب در قدیم یکی از روستاهای پرجمعیت و پر رونق منطقه بود اما به دلیل کمبود امکانات رفاهی و آموزشی مثل خیلی از روستاهای دیگر، به مرور زمان بعلت مهاجرت اکثر اهالی بتدریج از جمعیت آن کاسته شد به طوری که الان روستای ارشتناب حدود ۵۰ خانوار ساکن دارد وجمعیت آن بالغ بر ۲۵۰ نفر است. کار اکثر اهالی این روستا کشاورزی و دامپروری است و از این راه امرار معاش می کنند. کلمه ارشتناب در آئین زرتشت از دو قسمت تشکیل یافته، ارشت + ناب، ارشت در زبان زرتشتی به معنی طلا و ناب هم به معنی خالص است. یعنی در کل ارشتناب یعنی طلای خالص. در لغت نامه دهخدا نیز در توضیح ارشتناب چنین نوشته: نام محلی کنار راه تبریز به سراب میان قهوه خانه یوسف آباد و گردنه جهانیان [ پاورقی ۱] در ۴۴۸۰۰۰ گزی تبریز.
ارشتناب به خاطر داشتن معدن های متعدد از اهمیت خاصی در ایران برخوردار است.
ارشتناب در گذشته بعلت واقع شدن در مسیر جاده تبریز - اردبیل میزبان خیلی از اشخاص مشهور تاریخ و کاروان ها بوده است به طوری که نادر شاه افشار در سفرنامه خود از اتراق در این روستا در زمان حمله عثمانی ها سخن گفته است؛ و همچنین مکان تاریخی ( نادر تپه سی ) واقع در جنوب شهرستان بستان آباد که آثار بنا و ساختمان نیز در آن مشاهده می شود، محل اقامت نادر شاه در آن دوران بوده است. در کتاب قره باغ در گذرگاه تاریخ نوشته صمد سرداری نیا هم چنین آمده: شاه عبّاس در سال ۹۹۵ﮬ. ق /۱۵۸۷ میلادی تحت شرایط سنگینی به تخت سلطنت جلوس کرد، مسائل خارجی و طغیان های داخلی، هستی دولت را تهدید می کرد. در سال های ۹۹۳تا ۱۰۱۲/۱۵۸۵تا ۱۶۰۳میلادی، عثمانیان موفّق شدند تبریز را تصرّف کنند و در آن پادگانی نظامی بسازند که بسیار مستحکم بود. موافقتنامه ۹۹۹ﮬ. ق /۱۵۹۱ میلادی ایران و عثمانی، قریه ارشتناب، در جنوب شرقی تبریز را مرز سرحدی قرار داد، امّا بعدها قراباغ هم به تصرّف عثمانیان درآمد و حاکم قراباغ، از پاشای تبریزاطاعت کرد… امّا شاه عبّاس موفّق شد در سال ۱۰۱۴ ق /۱۶۰۶ میلادی، مجدداً آن ناحیه را متصرف شود.
