ارحم الراحمین
فرهنگ عمید
فرهنگ فارسی
بخشاینده تر بخشایندگان
دانشنامه اسلامی
رحمت در خدا به معنای احسان و نعمت است و ارحم الراحمین به معنای بالاترین درجه احسان و بخشایشگری پروردگار نسبت به مخلوقات است.
ارحم و راحم از ریشه رحم گرفته شده اند. ارحم افعل تفضیل است به معنای مهربانترین و راحم به معنای رحم کننده و مهربان است و روی هم به معنای مهربان ترین مهربانان است.
راغب می گوید: رحمت، مهربانی و رقتّی است که مقتضی احسان نسبت به شخص مرحوم است. گاهی فقط در مهربانی و گاهی فقط در احسان به کار می رود: رحم اگر به خدا نسبت داده شود مراد از آن فقط احسان است نه رقّت قلب چنان که روایت شده: رحمت از خدا انعام و تفضّل و از آدمیان رقّت قلب و عاطفه است.
در المیزان ذیل تفسیر "بسم الله الرحمن الرحیم "می گوید:"رحمت در خدا به معنی عطا و احسان است."
طبرسی در موارد بسیاری از جمله در تفسیر سوره حمد و ذیل آیه 157 سوره بقره رحمت را نعمت معنی کرده است و در سوره حمد پس از ذکر قول ابن عباس می گوید: خدا با رقّت و انفعال توصیف نمی شود پس مراد از رحمت نعمت و افضال است .
کوتاه سخن آنکه رحمت در خدا به معنای احسان و نعمت است و ارحم الراحمین به معنای بالاترین درجه احسان بخشایشگری است.
صفات «عدالت، ارحم الراحمین، واحد» در خداوند به چه معناست؟
