قلم زنی

لغت نامه دهخدا

قلمزنی. [ق َ ل َ زَ ] ( حامص مرکب ) کار قلمزن و آن عبارت است : از کندن نقشها بر فلزات : قلمزنی اصفهان معروف است.

فرهنگ معین

( ~ . زَ ) [ معر. فا. ] (حامص . ) ۱ - عمل و شغل قلمزن . ۲ - نویسندگی ، کتابت . ۳ - نقاشی . ۴ - یکی از هنرهای زیباست و آن ایجاد نقوش جانوران ، گیاهان و طرح های مختلف است به روی نقره ، ورشو یا فلز دیگر.

فرهنگ عمید

۱. [مجاز] نویسندگی.
۲. [مجاز] نقاشی.
۳. حک کردن تصویر جانوران یا انواع گل وگیاه و طرح های دیگر بر روی فلز با قلم های مخصوص، حکاکی.

فرهنگ فارسی

۱ - عمل و شغل قلمزن ۲ - نویسندگی کتابت ۳ - نقاشی ۴ - یکی از هنرهای زیباست و آن ایجاد نقوش جانوران گیاهان و طرحهای مختلف است بر روی نقره ورشو یا فلز دیگر . توضیح در هنگام عمل استاد بوسیله قلمی فلزی یا یک منقاش نوک تیز فولادی که دارای دسته ای چوبی است کار می کند . او منقا ش را چنان در دست می گیرد که دسته چوبی آن در کف دست او واقع می شود . در این صورت به سهولت و قوت منقاش را در لوح فلزی فرو می کند و مقدار لازم بر می دارد و بسته به فشار دست و زاویه ای که ابزار کار با لوح فلزی دارد می تواند شکافی را که روی فلز ایجاد کرده است باریک یا پهن عمیق یا سطحی بنماید . در نقر فلز معمولا منقاش قلمزن تراشه های فلزی یا ناهمواریهایی در حدود خطوط شکافها باقی می گذارد و استاد قلمزن در پایان کار این تراشه ها را با کاغذ سنباده پاک می کند و خطوط را هموار می سازد .

دانشنامه عمومی

قلم زنی (میناب). قلم زنی، روستایی در دهستان کریان بخش کریان شهرستان میناب در استان هرمزگان ایران است.
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت این روستا برابر با ۳۴۴ نفر ( ۹۸ خانوار ) بوده است.

دانشنامه آزاد فارسی

کَنده کاری با قلم حکاکی از هنرهای صناعی ایرانی است که روی اشیای فلزی صورت می گیرد. ابزار اصلی این هنر، قلمی از جنس فولاد است که انواع گوناگون دارد: قلم لبه کوتاه، قلم لبه بلند، قلم نیم کمانی، قلم مربعی، قلم کف تخت، قلم درختی، قلم بادامی، قلم سایه، قلم خوشه و چندین قلم دیگر. هر نوع طرح، با قلمِ خاصِ خود نقش می شود. روش عمومی کار به این صورت است که ابتدا پشت فلزِ موردنظر را با قیر و خاکستر گرم می پوشانند، سپس طرح را روی فلز انتقال می دهند، بعد از آن حکاک یا قلم زن با فرودآوردن مرتب ضربه های چکش روی قلم، که به «چکش کاری» موسوم است، قلم خود را آهسته حرکت می دهد و خطوط نقشه را حک می کند. البته، کار با خرده کاری هایی مانند مشبک کاری، برجسته کاری، منبت کاری، عکسی، زمینه پُر توأم است. گفته اند قلم زنی در مصر باستان، آشور و یونان وجود داشته است. سینی، گلدان، کاسه، بشقاب و شمعدان از تولیدات فرآورده های این هنرند. آثار قلم زنی استاد دهنوی و استاد خواجه شیرانی در موزۀ هنرهای ملی از شاهکارهای قلم زنی ایران به شمار می روند. کارشناسان، اصفهان را بزرگ ترین مرکز هنر قلم زنی می دانند.