معنی بیوشیمی | لغت یاب

لغت نامه دهخدا

بیوشیمی. [ بی ُ ] ( فرانسوی ، اِ ) زیستشیمی. علمی است که در آن از تغییرات شیمیایی مواد آلی و غیرآلی بوسیله موجودات زنده و بصورت دقیقتر از عمل میان یاخته یا موجود زنده و محیط شیمیائی آن و تبدیل عناصر این محیط به نیازمندیهای زیستی خاص آن بحث میشود. به این ترتیب بیوشیمی یا زیستشیمی را میتوان حلقه اتصالی میان شیمی آلی و فیزیولوژی دانست. یکی از مباحث آن تحقیق در دوره گردش انرژی در موجودات زنده است. این انرژی از راههای گوناگون بدست می آید: گیاهان نور خورشید را مصرف میکنند. باکتریها ترکیبات شیمیائی ساده همچون امونیاک و گاز کربونیک را بکار میبرند و جانوران انرژی لازم را از مواد پیچیده تری که در گیاهان و جانوران دیگر موجود است میگیرند. انرژی آفتاب که از طریق ترکیبات گیاهی بمصرف خوراک جانوری میرسد بدون اکسایش برای آن جانور قابل مصرف نیست و نیز جانوران قادر نیستند که ترکیبات گیاهی را مستقیماً در ساختن نسجهای خود بکار برند. باید مولکولهای پیچیده ترکیبات گیاهی ( نیدراتهای کربون ، چربیها، پروتئینها و غیره ) را بشکنند و از این مولکولهای کوچکتر مولکولهای جدید درشت تری بسازندکه مخصوص جانوران است. ( از دائرة المعارف فارسی ).

فرهنگ معین

[ فر. ] ( اِ. ) بخشی است از علم شیمی که به مطالعة پدیده های حیاتی می پردازد.

فرهنگ عمید

شاخه ای از علم شیمی که به بررسی فرآیندهای شیمیایی موجود در بدن موجودات زنده می پردازد.

فرهنگ فارسی

شیمی عضویات، مطالعه شیمیائی بافت های زنده
زیست شیمی ٠ علمی است که در آن از تغییرات شیمیایی مواد آلی بوسیله موجودات زنده و بصورت دقیقتر از عمل میان یاخته یا موجود زنده و محیط شیمیائی آن و تبدیل عناصر این محیط به نیازمندیهای زیستی خاص آن بحث میشود ٠

دانشنامه عمومی

زیست شیمی یا بیوشیمی، ( به فرانسوی: Biochimie ) مطالعهٔ فرایندهای شیمیایی در جانداران زیستی است. بیوشیمی با ساختار و عمل کرد اجزای سلولی مثل پروتئینها، کربوهیدراتها، لیپیدها، اسیدهای نوکلئیک، و گونه های دیگر زیست مولکولها سروکار دارد. هدف بیوشیمی پاسخ دادن به سؤال هایی است که از بیوشیمی ناشی می شوند. دانش بیوشیمی که در آن از روش های شیمی دانان برای درک و شناخت فرایندهای زیستی که درون جانداران روی می دهد، استفاده می شود، دارای اهمیت روزافزونی است؛ همه گیاهان و جانوران از ترکیب های شیمیایی ساخته شده اند و وظیفهٔ بیوشیمی دانان آن است که ساختمان این مواد و نقش آن ها را در حیات موجودات زنده بررسی و شناسایی کنند. کربوهیدرات ها، لیپیدها و اسیدهای نوکلئیک مانند DNA تنها شماری از مولکول های شیمیایی هستند که موضوع مطالعهٔ بیوشیمی دانان به شمار می آید. در یکی از شاخه های این علم از این مطالعات برای تولید واکسن های مقابله کننده با بیماری های ویروسی مانند اوریون استفاده می شود. بیوشیمی در زمینهٔ درمان بیماری هایی چون ایدز و سرطان نیز به کار می رود.
در روزگار قدیم باور بر این بود که حیات و عناصر مرتبط با آن دارای مواد یا عناصر ضروری هستند که متمایز از عناصر مواد بی جان می باشند و تصور می شد که تنها جانداران توانایی ساختن زیست مولکول ها را دارند؛ اما در سال ۱۸۳۳ فریدریش وهلر مقاله ای با موضوع سنتز اوره منتشر کرد و ثابت کرد مواد آلی نیز می توانند به صورت مصنوعی ساخته شوند.
شروع علم بیوشیمی ممکن است در زمان کشف اولین آنزیم یعنی آمیلاز توسط Anselme Payen در سال ۱۸۳۳ باشد. گرچه به نظر می رسد نخستین بار در همین سال از واژهٔ بیوشیمی استفاده شده است اما عموماً معتقدند که کشف این دانش به طور رسمی در سال ۱۹۰۳ توسط Carl Neuberg شیمی دان آلمانی انجام شده است. از آن زمان تا به حال با کمک تکنیک های مختلف، پیشرفت زیادی در بیوشیمی رخ داده است که منجر به کشف و آنالیز مولکول های حیاتی مختلف شده است. یک اتفاق مهم دیگر در تاریخ بیوشیمی کشف ژن و نقش آن در سلول است. این بخش از بیوشیمی زیست شناسی مولکولی نامیده می شود.
حوزه عملکرد بیوشیمی در سه سطح فیزیکی شیمیایی و سلولی ملکولی می باشد.
مولکولهای تشکیل دهنده حیات شامل کربوهیدراتها، لیپیدها ( چربی ها ) ، پروتئین ها و نوکلئیک اسیدها می باشد. بسیاری از مولکول های بیولوژیکی پلیمر هستند. در این اصطلاح، مونومرها درشت مولکول های نسبتاً کوچکی هستند که برای ایجاد درشت مولکول های بزرگتر به نام پلیمر به یکدیگر متصل می شوند. هنگامی که مونومرها برای سنتز یک پلیمر بیولوژیکی به یکدیگر متصل می شوند، تحت فرآیندی به نام سنتز قرار می گیرند.