معنی اسم حمزه در فرهنگ فارسی به معنای شیردرنده است و این نام به عنوان نام عموی حضرت رسول اکرم (ص) نیز شناخته می‌شود. علاوه بر این، حمزه به نوعی سبزی نیز اشاره دارد که به تره تیزک معروف است. شاهی، که به نام‌های تره تیزک یا تره تندک نیز شناخته می‌شود، نوعی سبزی خوردن است که به صورت خام و گاهی پخته مصرف می‌شود. بذر این گیاه را سپندان می‌نامند و در زبان مازندرانی به آن ترتیزک می‌گویند. شاهی یک گیاه علفی و یک‌ساله است که در طب قدیم ایران به نام‌های هی جرجیزبستانی و رشاد نیز شناخته می‌شود. این سبزی به خاطر داشتن مقادیر فراوان ویتامین C معروف است و از زمان‌های قدیم برای درمان سرماخوردگی مورد استفاده قرار می‌گرفته است. همچنین این نام به عنوان یکی از نام‌های برجسته مردان به شمار می‌آید و نشان‌دهنده شخصیت قوی و دلاور است. در واقع، حمزه نه تنها یک نام، بلکه نمادی از شجاعت و قدرت در تاریخ اسلام به شمار می‌رود و به همین دلیل در فرهنگ ایرانی نیز جایگاه ویژه‌ای دارد.
حمزه
لغت نامه دهخدا
( حمزة ) حمزة. [ح َ زَ ] ( ع اِ ) شیر. ( منتهی الارب ). اسد. ( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ). شیر بیشه. ( ناظم الاطباء ). || تره ای است ترش. ( منتهی الارب ). بقلة حریفة. ( اقرب الموارد ). تره ترش مزه. ( ناظم الاطباء ). || ( اِمص ) زبان گزی. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ).
حمزة. [ ح ُ زَ ] ( اِ ) تمر هندی. ( ناظم الاطباء ).
حمزة. [ ح َ زَ ] ( اِخ ) ابن اسدبن علی بن محمد، مکنی به ابی یعلی. یاقوت گوید: وی ادیب، کاتب، شاعر، مورخ و از اعیان دمشق و از افاضل مبرزین آنجا بود و در دمشق 555 هَ. ق. بمرد او راست تاریخی در حوادثی که از سال 441 هَ. ق. آغاز آن باشد و تا هنگام مرگش آنرا ادامه داده است وی را عنایتی بحدیث بود و او راکتبی است که سماع وی بر آنها بوده و از شعر اوست
فرهنگ معین
فرهنگ فارسی
شیردرنده، نام عم حضرت رسول
( اسم ) ۱ - تره تیزک. ۲ - از اعلام مردان است.
ابن یوسف السهمی
فرهنگ اسم ها
معنی: شیر بیشه، نام عموی پیامبر اسلام ( ص )، شیر، ( اَعلام ) ) حمزة ابن عبدالمطلب: [حدود پیش از هجرت – هجری] عموی پیامبر اسلام ( ص )، از نخستین مسلمانان و از دلاوران عرب، که در جنگ احد شهید شد و سیدالشهدا لقب یافت، ) حمزه ی اصفهانی: [قرن هجری] ادیب و مورخ عربی نویس ایرانی، از آثار اوست: تاریخ پیامبران و شاهان و کتاب التَنبیه، ( در اعلام ) نام عموی حضرت رسول ( ص )، نام عموی پیامبر ( ص )
جملاتی از کلمه حمزه
ابوحمزه خراسانی که مردیست ز سلاک طریقت رهنوردیست
آن رسول حق که خیر الناس بود عم پاکش حمزه و عباس بود
بر آستان میر علی حمزه سر نهند پای شرف ز عرش برین پیشتر نهند
