معنی زمرّد | لغت یاب

لغت نامه دهخدا

زمرد. [ زُ م ُرْ رُ ] ( معرب ، اِ ) معرب «سماراگدوس » یونانی.محمدمعین آرد: یکی از سنگهای قیمتی به رنگ سبز و آن هرچه بزرگتر باشد گرانبهاتر است. قدما می پنداشتند که نظر بر زمرد چشم افعی را کور کند. ( فرهنگ فارسی معین ). از سنگهای قیمتی و با رنگی سبز و زیبا است این سنگ که از سیلیکات آلومینیوم و بریلیوم می باشد در سنگهای پگماتیت یافت میشود. ( از لاروس ). جوهری است معروف و آن انواع است. ذبابی و ریحانی و فستقی و صابونی. انگشتری او منع صرع شخصی که مصروع نباشد مؤثر و گویند که چون افعی را نظر بر وی افتد کور شود. ( منتهی الارب ). گوهری قیمتی و گرانبها که رنگ سبز خوشی دارد و به فارسی دوال و یا دوبال گویند. ( ناظم الاطباء ). زمرد را زبرجد خوانند، در معدن زر می باشد و بهترینش سبز شفاف است... در قیمت فروتر از لعل است. ( از نزهة القلوب ). جوهری است سبز رنگ و به فتح رای مهمله زُمُرَّد نیز آمده. ( غیاث ). جوهری سبز معروف که به دیدن آن مار کور شود. ( آنندراج ). بیرونی گوید: زمرد و زبرجد دو اسم مترادف باشند یک معنی را، و زبرجد عام است یعنی نوع جید و ردی هر دو را شامل است ، لکن زمرد تنها اطلاق بر نوع جید شود. و آنرا بر حسب رتبه جودت و ردائت نامهای ذیل دهند: ظلمانی ، پس ریحانی ، پس سلقی و پس از سلقی انواع ردیه است با دال و ذال معجمه و فتح راء و ضم آن تشدیدراء و تخفیف آن با همه این صور صحیح است. رجوع به الجماهر فی الجواهر بیرونی چ حیدرآباد دکن ص 160 شود.( یادداشت بخط مرحوم دهخدا ). از کان طلا و غیر او نیزبهمرسد و اقسام می باشد یکی ذبابی است یعنی در رنگ شبیه به ذباب سبز، نه آنکه بر حامل او مگس ننشیند و آن به غایت صاف و آبدار می باشد و آبش متموج و رقصان ویکی را ریحانی نامند که در رنگ شبیه به ریحان است ومشهور به زمرد نو است و یکی را فستقی گویند که در سبزی به سیاهی زند و زمرد کهنه نامند و یکی را صابونی گویند و آن سبزیست که به سفیدی زند و بعضی این قسم را از جنس زبرجد دانسته اند... نگاه کردن او رافع کلال بسر و انگشتری او جهت منع حدوث صرع در شخصی که مصروع نباشد مؤثر و چون خاتم طلا باشد، جهت رفع طاعون و تعلیق او مبطل سحر است و چون یک مثقال او را انگشتری ممزوج از طلا و نقره که دو مثقال باشد نصب نمایند، در طالع میزان و آفتاب در برج هوائی باشد جهت قبول دلها و هیبت در نظرها و قضای حاجت مجرب دانسته اند و گویند حامل او تنگی روزی نمی کشد و گویند چون افعی را نظر بر او افتد کور شود. ( از تحفه حکیم مؤمن )... یکی از سنگهای گرانبهاست که رنگش قرمز می باشد و چون آفتاب بدان تابد چون شعله آتش بنظر آید، لکن محققاً معلوم که زمردی که در کتاب مقدس وارد است همین زمرد معروف حالیه باشد؛ اما ترجمه هفتاد و یوسیفس و ولگیت در عوض لفظ زمرد بهرمان ترجمه نموده اند. سفر خروج 28، 17 و 39، 10. ( از قاموس کتاب مقدس :

فرهنگ معین

( زمرّد ) (زُ مُ رُّ ) [ معر - یو. ] (اِ. ) یکی از سنگ های قیمتی به رنگ سبز که در جواهرسازی به کار می رود.

فرهنگ عمید

سنگی قیمتی و معمولاً سبزرنگ که در جواهرسازی به کار می رود.

فرهنگ فارسی

ازاقسام آلومین برنگ سبزدرجواهرسازی بکارمیرود
( اسم ) یکی از سنگهای قیمتی برنگ سبز و آن هر چه پر رنگتر باشد گرانبهاتر است . توضیح : قدما میپنداشتند که نظر بر زمرد چشم افعی را کور میکند .

فرهنگ اسم ها

اسم: زمرد (دختر) (عربی، یونانی) (طبیعت) (تلفظ: zomorrod) (فارسی: زمرد) (انگلیسی: zomorrod)
معنی: نام سنگی قیمتی به رنگ سبز، ( در علوم زمین ) از سنگ های قیمتی و عموماً سبز رنگ

دانشنامه عمومی

زُمُرُّد ( به یونانی: σμάραγδος ) ( به انگلیسی: Emerald ) گونه ای بریل و از سنگ های گران بها است. این سنگ که از سیلیکات آلومینیوم و بریلیوم تشکیل شده در سنگ های پگماتیت یافت می شود. ) دنیل زمردی ( !
واژهٔ زمرد عربی شدهٔ «اسماراگدوس» یونانی است. که خود گویا از واژه ای سانسکریت به معنی سبز گرفته شده. نام اصلی فارسی آن دوال یا دوبال است. از نظر ترکیب شیمیایی و کانی شناسی، زمرد با فرمول Be3Al2 ( SiO3 ) 6 از بریلیوم، آلومینیوم و سیلیکات تشکیل شده است که به همراه آکوامارین آبی، مورگانیت صورتی، هلیودور طلایی و بریل با رنگ پریده سبز به خانواده بریل تعلق دارد. بریل خالص بی رنگ است. اضافه شدن مقادیر ناچیزی کروم و وانادیوم، رنگ سبز زیبای زمرد را پدیدمی آورد.
زمرد به معنای سبز می باشد.
سختی زمرد ۸–۷٫۵ می باشد.
زمرد گونه ای بریل و دارای چمک بلورین و بسیار زیباست و به رنگ های سبز، سبز مایل به سیاه، سبز مایل به سفید، سبز مایل به زرد نیز یافت می شود.
زیبایی رنگ زمرد مربوط به کروم و وانادیوم درون آن است.
زمرد معمولاً دارای ناخالصی می باشد که برای تشخیص زمرد طبیعی از مصنوعی بسیار مفید است.

دانشنامه آزاد فارسی

زُمُرّد (emerald)
گوهرسنگقیمتی سبزرنگ و شفافی از گونه های بریلمعدنی. این سنگ در کلمبیا، کوه های اورالروسیه، زیمبابوه، و استرالیا یافت می شود. رنگ سبز آن ناشی از حضور عنصر کرومدر بریل است.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] زمرد از انواع سنگهای قیمتی می باشد.
زُمُرّد یا زبرجد سنگ سبز رنگ قیمتی است.
کاربرد زمرّد در فقه
عنوان یاد شده به مناسبت در بابهای طهارت، صلات و خمس به کار رفته است.
احکام زمرّد در فقه
← احکام زمرّد در طهارت
...