گروه اجتماعی

فرهنگستان زبان و ادب

{social group, group} [جامعه شناسی] شماری از افراد متحد با یکدیگر که براساس الگوهای کمابیش پایدار تعاملی به طور رسمی یا غیررسمی به عضویت یک جمع درمی آیند

دانشنامه عمومی

گروه اجتماعی ( به انگلیسی: social group ) در علوم اجتماعی واحدی است شامل دو یا تعداد بیش تری از انسان ها که بر اثر کنش های متقابل اجتماعی به یکدیگر پیوند خورده و احساس وحدت با هم داشته باشند. برخی از نظریه پردازان تعریف گروه اجتماعی را بر اساس الگوی نظریه سامانه ها یا شباهت های عینی را ملاک تعریف گروه می دانند. برخی دیگر گروه را براساس ملاک های سنتی تر تعریف می کنند و باورمندند «گروه را کسانی تشکیل می دهند که خود را عضو آن می دانند. » یکی از مواردی که باعث اختلاف در تعریف گروه است ملاک ها و معیارهای اندازه و ابعاد گروه ها و نوع کارکرد آنهاست به شکلی که حتی کل جامعه را نیز می توان یک گروه اجتماعی بسیار بزرگ در نظر گرفت.
در علوم اجتماعی، گروه اجتماعی از انسان ها است که بیش از یک مجموعه ساده از افراد را نشان دهد. مثلاً کسانی که در ایستگاه اتوبوس منتظر ایستاده اند یا در یک صف قرار گرفته اند را نمی توان یک گروه اجتماعی دانست و ویژگی های مشترک اعضا ملاک اصلی تعریف آن است مانند علائق مشترک، ارزشها و باورهای مشترک، پیشینه قومی و نژادی یا پیوندهای خویشاوندی و…. پیوندهای خویشاوندی یک پیوند اجتماعی استوار است که مبتنی بر اجداد مشترک، ازدواج یا فرزندآوری است. در همین راستا، برخی محققان ویژگی تعیین کننده یک گروه را تعامل اجتماعی می دانند. با توجه به تعداد دانبار، به طور متوسط، مردم نمی توانند با بیش از ۱۵۰ فرد روابط اجتماعی پایدار برقرار کنند.
مظفر شریف، روانشناس اجتماعی، پیشنهاد کرد که یک واحد اجتماعی را به عنوان تعدادی از افراد در تعامل با ملاک زیر در نظر بگیریم:
• انگیزه ها و اهداف مشترک
• تقسیم کار پذیرفته شده یعنی نقش ها
• روابط موجود ( رتبه اجتماعی، سلطه )
• هنجارها پذیرفته شده گروه
• نظام جزا و پاداشت پذیرفته شده ( ستایش و مجازات ) در صورت احترام یا نقض هنجارها
گرچه این تعریف طولانی و پیچیده است ولی توانست شرایط لازم برای پاسخ به سه پزسش مهم زیر را در اختیار پژوهشگر قرار دهد:
• چگونه یک گروه تشکیل می شود؟
• چگونه یک گروه کار می کند؟
• چگونه می توان تعامل های اجتماعی را توصیف کرد که در راه تشکیل یک گروه اتفاق می افتد؟
این تعاریف مورد نیاز و توجه افرادی است که مشارکت های جمعی در سطح سازمان های بزرگ را مطالعه می کنند. این گروه توجه بسیار کمتری به رفتارهای اجتماعی همه گیر تر و جهانی تر دارند؛ که به طور واضح یک یا چند مورد از پنج عنصر لازم را که توسط شریف شرح داده شده در نظر نمی گیرد.

ویکی واژه

شماری از افراد متحد با یکدیگر که براساس الگوهای کمابیش پایدار تعاملی به طور رسمی یا غیررسمی به عضویت یک جمع درمی‌آیند.