کنند

لغت نامه دهخدا

کنند. [ ک َ ن َن ْ ] ( اِ ) افزاری باشد که چاه کنان و گل کاران بدان زمین کنند. ( برهان ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ) ( از فرهنگ فارسی معین ). || بیلی را نیزگفته اند که سر آن خمیده باشد و برزیگران کار فرمایند. ( برهان ) ( ناظم الاطباء ) ( فرهنگ فارسی معین ). بیلی که سر آن کج باشد ( خمیده ) و برزگران دارند و ظاهراً کلند است. ( آنندراج ) ( از فرهنگ رشیدی ). بیلی باشد سراندرچفته ، برزگران دارند و به ماوراءالنهر بیشتر بود. ( لغت فرس اسدی چ اقبال ص 90 ). بیلی باشد سرچفته که برزگران دارند و آن را به زبان تازی معول خوانند. ( اوبهی ). کلند. کلنگ. آلتی با سری آهنین و دسته چوبین به سه چهار بزرگی تیشه که بدان زمین کنند و امروز کلنگ گویند. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ): العزق ؛ شکافتن زمین به کنند. ( تاج المصادر بیهقی ) :
مرد دینی رفت و آوردش کنند
چون همی مهمان در من خواست کند.رودکی ( از لغت فرس چ اقبال ص 9 ).وگرت خنده نیاید یکی کنند بیار
و یک دو بیتک از این شعر من بکن به کنند.ابوالعباس ( از لغت فرس ایضاً ).برگیر کنند و تبر و تیشه و ناوه
تا ناوه کشی خار زنی گرد بیابان.خجسته ( از لغت فرس ایضاً ).آنچه ببخشید اگر گنج نهادی زمین
گشتی تا پشت گاو کنده به روئین کنند.سوزنی.

فرهنگ معین

(کَ نَ ) (اِ. )افزاری که چاه کنان و گل کاران با آن زمین را می کنند.

فرهنگ عمید

۱. بیل.
۲. نوعی تبر یا بیل سرکج که با آن خار از زمین می کندند: برگیر کنند و تبر و تیشه و ناوه / تا ناوه کشی خار زنی گرد بیایان (خجسته: شاعران بی دیوان: ۱۶۱ ).

فرهنگ فارسی

( اسم ) ۱ - افزاری است چاه کنان و گلکاران را که بدان زمین کنند : بر گیر کنند و تبر و تیشه و ناوه تا ناوه کشی خار زنی گرد بیابان . ( خجسته ) ۲ - بیلی که سر آن خمیده است و برزیگران ( مخصوصا در ماورائ النهر ) با آن کار میکردند .

ویکی واژه

افزاری که چاه کنان و گل کاران با آن زمین را می‌کنند.