پشت بند

لغت نامه دهخدا

پشت بند. [ پ ُ ب َ ] ( اِ مرکب ) دیواری کوتاه در پی دیواری بلند برای نگاه داشتن آن از افتادن. بنائی پشت دیوار تا برپای ماند. || مدد. معین. ردیف. || ذخیره در سپاهی. || طعام دوم که در چلوکبابی ها آرند کمتر از اَوّلی. بار دوم چلوکباب در دکانهای چلوپزی. بشقاب دوم وسوم چلوکباب که پس از خوردن بشقاب اول آرند. || در بازی ورق ، ورقی که بر اعتبار ورقهای دیگر افزاید: پشت بندش آس است. || متمم. مُکمل. پشت بندش را نیاورد یعنی آنرا ناقص و ناتمام گذاشت.

فرهنگ معین

( ~. بَ ) (اِمر. ) ۱ - هر آن چیزی که پشت دیوار شکسته قرار دهند تا دیوار نیفتد. ۲ - (عا. ) آب یا شربت یا غذایی که پس از خوردن دارو بخورند. ۳ - کوله بار. ۴ - (ق . ) بلافاصله ، بی درنگ .

فرهنگ عمید

۱. آنچه از چوب یا سنگ یا خشت وگِل در پشت دیوار شکسته درست کنند که دیوار نیفتد.
۲. کوله بار یا چیز دیگر که کسی بر پشت خود ببندد، پشت بست.
۳. مقداری خوراک که در مهمان خانه ها و چلوکبابی ها پشت سر خوراک اول برای کسی که هنوز سیر نشده بیاورند.
۴. آب یا غذای رقیق که پس از خوردن دارو بخورند.

فرهنگ فارسی

( اسم ) ۱- دیواری که پشت دیوار دیگر برای نگاهداری آن بنا کنند . ۲- آب یا شربت یا غذایی که پس از دارو یا شربت یا غذای اولی خورند و نوشند . ۳- مدد معین ردیف ذخیره ( سپاه ). ۴- متمم مکمل : پشت بندش را هم بیاور . ۵- ( بازی ورق ) ورقی که بر اعتبار ورقهای دیگر افزاید : پشت بندش آس است ۶- متعاقب .
آنچه که ازچوب یاسنگ یاخشت درپشت دیوارشکسته درست

فرهنگستان زبان و ادب

{backing} [جوشکاری و آزمایش های غیرمخرب، مهندسی مواد و متالورژی] ماده ای که پشت اتصال جوش میگذارند تا سطحی برای نشاندن اولین گذر ایجاد شود
{buttress} [مهندسی عمران] عضوی از سازه که برای تأمین یا افزایش پایداری جانبی دیوار یا سد به کار رود

دانشنامه عمومی

پشت بند ( به انگلیسی: Buttress ) یکی از عناصر سازه ای در معماری است که پشت یا به صورت بیرون زده از دیوار ساخته می شود و آن را تقویت می کند. پشت بندها در ساختمان های کهن رایجند و نیرو های افقی بام را به زمین منتقل می کنند و عملاً نوعی حائل یا شمع هستند. دهخدا پشت بند را «دیواری کوتاه در پی دیواری بلند برای نگاه داشتن آن از افتادن. بنایی پشت دیوار تا برپای ماند» تعریف می کند. در اصطلاح معماری، گاهی مواقع به جای استفاده از واژهٔ پشتبند از واژهٔ شمع استفاده می شود. در شهر اصفهان نیز استادکاران سنتی به دیوار پشتبند، دیوار هو یا هویه می گویند.
قدیمی ترین نمونه های شمع بند در معبد اینا در شهر باستانی اوروک ( از حدود هزارهٔ چهارم پیش از میلاد ) یافت شده است و ازین رو می توان پشت بند را از ابداعات معماری دوران نوسنگی دانست که احتمالاً در آغاز با نقشی مرمتی وارد حوزه معماری شده اند که بعد از آسیب به دلیل نیروی رانشی به بنا به آن الحاق شده اند. از مصادیق بارز معماری گوتیک نیز پشت بندهای معروف آن است که به پشت بند معلق معروف است. پشت بند می تواند بیرون بنا به شکل ناپیوسته در طول دیوار، داخل بنا به شکل ناپیوسته در طول دیوار، یا داخل بنا، اجرایی در محل اتصال دو دیوار ( گوشهٔ دیوار ) اجرا شود.

دانشنامه آزاد فارسی

پُشت بند (buttress)
در معماری، سازه ای عمودی از مصالح بنایی که از سطح خارجی دیوار در فواصل معیّن، بیرون زده باشد تا دربرابر نیروی رانشی ِ طاق، خرپای بام، یا شاه تیر مقاومت کند. در معماری کلاسیک به ندرت از پشت بند استفاده می شد، و در معماری رومانسک (رومی وار)، پشت بندها کوچک بودند و بیرون نشستگیِ اندکی داشتند؛ اما در دورۀ گوتیک پشت بندها به تدریج بزرگ شدند، که به این ترتیب کاهش ضخامت دیوارها و تعبیۀ پنجره های بزرگ در آن ها میسّر گردید. نیز ← پشت بند معلق