ورامین

لغت نامه دهخدا

ورامین. [ وَ ] ( اِخ ) قصبه ورامین مرکز بخش ورامین ،تابع شهرستان تهران ، در 42هزارگزی جنوب خاوری تهران و در مرکز جلگه ورامین واقع و هوای آن گرم معتدل است. سکنه آن 4522 تن است. آب آن از 3 رشته قنات تأمین می شود. و محصول آن غلات ، صیفی ، هندوانه ، خربزه و خیار و شغل اهالی زراعت و کسب است. در حدود 20 باب دکاکین مختلف دارد. ادارات دولتی ورامین عبارتند از: اداره بخشداری ، کلانتری ، دفتر دارائی ، دادگستری ، فرهنگ ، پزشک بهداری ، دسته ژاندارمری ، پست. و به وسیله ٔتلفن با تهران مربوط است و یک دبستان دخترانه و یک پسرانه دارد. راه به تهران شوسه است و همه روزه ماشین رفت و آمد مینماید. آثار باستانی ورامین مطابق اطلاعاتی که از باستان شناسی گرفته شده به شرح زیر است.
1- مسجد جمعه.تاریخ بنا 703 - 716 هَ. ق. ( 1304 - 1316 م. ) بانی بنا سلطان الجایتو خدابنده آن را شروع نموده و در عهد پسر و جانشین او ابوسعید در 722 هَ. ق. مطابق کتیبه ایوان دخول به اتمام رسیده است. تاریخ کتیبه پای گنبد 726 هَ. ق. است. در تاریخ 815 هَ. ق. در زمان سلطنت شاهرخ ترمیماتی در بنا شده است.
2- مقبره علاءالدین. آغاز ساختمان 675 و پایان آن 688 هَ. ق. است. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 1 ).

فرهنگ فارسی

بخشی از شهرستان تهران استان مرکز در جنوب شرقی تهران دارای عده زیادی ده بزرگ و کوچک و در اکثر نقاط آن خرابه های بسیار قدیمی موجود است . آب قسمت شرقی از رود جاجرود است و مرکز آن شهر ورامین میباشد که در ۴۲ کیلومتری جنوب خاوری تهران در مرکز جلگه ورامین واقع شده هوای گرم و معتدل دارد . سکنه آن ۲۵۷۹۲ تن میباشد . از قرائ مهم آن پیشوا ( امامزاده ) خاتون آباد کبود گنبد است و از نواحی حاصلخیز و نقاط تاریخی ایران است . محصولش غلات صیفی هندوانه خربزه و شغل مردم کشاورزی است . کلیه ادارات دولتی مانند : بخشداری ژاندارمی پست و تلفن و غیره دارد . آثار تاریخی ورامین مطابق اطلاعات باستانشناسی عبارتست از : ۱ - مسجد جمعه که تاریخ بنای آن ۷٠۳ الی ۷۱۶ ه.ق . ( ۱۳٠۴ الی ۱۳۱۶ م . ) و بانی آن سلطان الجایتو خدابنده و در عهد پسرش ابوسعید در ۷۲۲ ه.ق . مطابق کتیبه ایوان تمام شده است . در تاریخ ۷۱۵ ه.ق . در زمان سلطنت شاهرخ تیموری تزییناتی در بنا شده است . ۲ - مقبره علائ الدین شروع ساختمان ۶۷۵ ه.ق . و پایان آن سال ۶۸۸ ه.ق . است .
قصبه ورامین مرکز بخش ورامین تابع شهرستان تهران در ۴۲ هزار گزی جنوب خاوری تهران و در مرکز جلگه ورامین واقع و هوای آن گرم معتدل است

دانشنامه عمومی

وَرامین مرکز شهرستان ورامین در جنوب شرقی استان تهران است. جمعیت این شهر طبق آمار سال ۱۳۹۵ برابر با ۲۲۵٬۶۲۸ بوده است. اکثر مردم این شهر به زبان فارسی صحبت می کنند، امّا گروه های قومیتی مختلفی در طول قرن ها به این شهر کوچیده اند.
ورامین از آغاز سده های نخستین اسلامی به عنوان یکی از نقاط مرکزی شیعیان مطرح شد ولی اوج شکوفایی آن تا پیش از دوران معاصر، در دورهٔ ایلخانان مغول بود و بناهای تاریخی شاخص این شهر مانند مسجد جامع و برج علاالدوله به این دوره تعلّق دارند. ورامین از آغاز حکومت قاجاریان و پایتخت شدن تهران رونق بیشتری یافت و در دوران پهلوی با ساخته شدن کارخانه ها، مانند کارخانه قند بر اهمیت آن افزوده شد.
شهر ورامین، مرکز شهرستان ورامین، در دشت ورامین در جنوب شرق تهران به عرض جغرافیایی ۳۵٫۳۲ و طول جغرافیایی ۵۱٫۶۴ قرار گرفته است.
شهر ورامین با قرارگیری در ۹۱۸ متر ارتفاع از سطح دریاهای آزاد و مجاورت با کویر مرکزی ایران آب وهوای خشک و نیمه بیابانی دارد.
نام امروزی ورامین از سدهٔ سوم هجری به این سو به همین تلفّظ و نوشتار ثبت شده است. وجه تسمیه ورامین دقیقاً مشخّص نیست و عموم گفته ها بر پایهٔ حدس و گمان است. در برهان قاطع آمده است: «وَرام … چیزهای سهل و کم وزن را گویند و نام شهری است از ملک ری که به ورامین شهرت دارد. » فرهنگ نفیسی نیز «ورام» را کمی و نقصان در وزن و هر چیز سهل می داند و آن را شهری از توابع ری و بلوکی که در آن واقع است می نامد. در فرهنگ دهخدا نیز ورام را برابر با ورامین ذکر کرده است. جلال الدین کزازی واژهٔ «ورام» را خوانشی از واژهٔ «وهرام»، صورت پهلوی نام بهرام، می داند؛ در نتیجه «ورام+ین» به معنای «شهر بهرام» را به عنوان وجه تسمیه ممکن می داند.
جمعیت ورامین در سال های مختلف به شرح زیر بوده است:
مردم بومی شهر ورامین به زبان پارسی سخن می گویند و بارزترین نکته در لهجهٔ آن ها به کارگیری پسوند - ک برای فعل سوم شخص مفرد در حالت ماضی نقلی است. در طول تاریخ گروه های قومیتی مختلفی از جمله لر، ترک، کرد و عرب نیز به این منطقه کوچیده اند.
در منطقهٔ ورامین تعداد زیادی قلعه به نام گبری وجود دارد که نشانگر زرتشتی بودن مردم این منطقه در پیش از اسلام است. پس از اسلام ورامین از مناطق پرقدرت شیعیان بوده است. به ویژه از سدهٔ پنجم هجری به این سو به علّت سکونت برخی سادات و نزدیکی به سایر مناطق شیعی، تشیّع در این شهر رواج یافت. حمدالله مستوفی در سدهٔ هشتم یعنی پیش از صفویه در گزارشی از ورامین گفته است که مردم منطقه شیعه دوازده امامی هستند. گروهی از مردم که بیشتر ساکن روستای خورین هستند علی اللهی هستند.

ویکی واژه

یک اصطلاح قومی یا سرزمینی که از سه کلمه ور-آ-مین شکل گرفته است و ور به معنی حدود مرزی یا جغرافیایی مشخص است. ورامین یکی از شهرها و شهرستان‌های استان تهران محسوب می‌شود ولی چند ایالت دیگر به نام وجود دارد.