هلیل رود
دانشنامه عمومی
وجود رود پر آب هلیل رود در این منطقه زمینه را برای آغاز کشاورزی و ایجاد تمدن جیرفت کهن فراهم کرده است .
هلیل رود در انتهای مسیر به سد جیرفت وارد می شود و در نیمه مسیر خود به خشک رودی تبدیل می شود تا مزارع جیرفت را آبیاری کند. تا چندی پیش جریان دائمی هلیل رود با گذر از جیرفت و کهنوج وارد رودبار می شد و هامون جازموریان را سیراب می کرد.
وزارت نیرو قصد دارد با احداث طرح انتقال در سرچشمه های هلیل رود، این آب را به شمال استان کرمان منتقل نماید.
دانشنامه آزاد فارسی
هَلیلْ رود
رودخانه ای دایمی در استان کرمان، با طول ۳۸۷ کیلومتر. از کوهستان هزار، در ۹۶ کیلومتری شمال غربی جیرفت، سرچشمه می گیرد و به سوی جنوب غربی روان می شود، پس از یکی شدن با رودخانه های رودر و رابر به سوی جنوب تغییر جهت می دهد. سر راه با رودهای شصت پیچ و گِردان درهم می آمیزد و به سوی جنوب شرقی متوجه می شود. نخست از سدّ هلیل رود یا جیرفت می گذرد و پس از عبور از کنار شهر جیرفت به سوی جنوب و در نهایت به طرف شرق جریان می یابد و در ۱۱۰ کیلومتری شرق جنوبی کهنوج به هامون جزموریان می ریزد. هلیل رود علاوه بر این که مهم ترین رود استان کرمان است، حوضۀ وسیعی از دشت حاصل خیز جیرفت را نیز آبیاری می کند و از پربرکت ترین رودهای ایران است. میانگین آبدهی سالانۀ این رودخانه ۲۱۵ میلیون متر مکعب و وسعت حوضۀ آبگیر آن بالغ بر ۲۳,۱۵۰ کیلومتر مربع است.
ویکی واژه
هلیلرود، رودی در استان کرمان که از بلندی‌های کوه شاه در رابر سرچشمه گرفته و از ریزابه‌های تالاب جازموریان بشمار می‌آید؛ و در حاشیه این رود یکی از تمدن‌های ناشناخته ایرانی با عنوان تمدن جیرفت یا تمدن ارت شکل گرفته است. هلیلرود ممکن است شبه جمله باشد و هَـ در بخش اول آن ندا بوده و لیل نیز به معنی آب باریکه است.
