دانشنامه آزاد فارسی
(یا: بازگشت ۱۰هزار نفر) کتابی حسب حال گونه در تاریخ لشکرکشی کوروش کوچک به یونان (۴۰۱پ م)، تألیف گزنفون. آناباسیس یکی از مهم ترین منابع تاریخی دربارۀ این دوره از تاریخ ایران و یونان به شمار می رود. البته فقط بخش نخست از هفت بخش کتاب به عنوان کتاب، آناباسیس، مربوط است. رشتۀ وقایع نگاری صرف در پایان بخش اول، قتل کوروش کوچک به دست برادرش، می گسلد و از این به بعد وقایع نگاری با حسب حال مؤلف درمی آمیزد. شرح مخاطرات سپاهیگری (مؤلف یکی از فرماندهان سپاه یونانی است) به آناباسیس کیفیت رمانی تاریخی بخشیده است. یونانیان و رومیان این کتاب را بسیار می ستودند. آناباسیس تا مدت ها سرمشقی در تاریخ نویسی یونانی و رومی بود. نسخه های بسیاری که از آناباسیس برجای مانده مؤید توفیق آن در روزگار باستان است.
