لغت نامه دهخدا
- عیش بارد ؛ زندگانی گوارد. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ).
- ماء البارد ؛ آب سرد و خنک. ( منتهی الارب ).
- مغنم بارد ؛ غنیمت بی رنج. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ). و رجوع به بارده شود.
- یوم بارد ؛روزی سرد. ( مهذب الاسماء ).
|| شمشیر بران. ج ، بوارد. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ).
- حجت بارد ؛ یعنی ضعیف. ( قطر المحیط ) ( اقرب الموارد ) :
حجت بارد رها کن ای دغا
عقل درسر آور و با خویش آ.مولوی. || فارسیان بمعنی بیمزه و ناخوش آرند. ( غیاث ). و فارسیان بمعنی ناخوش بیمزه استعمال کنند. سعید اشرف گوید :
نقل جمال لیلی و شیرین بدور تو
چون گفتن لطیفه مشهور بارد است.( از آنندراج ).خنک و بیمزه در رفتار و گفتار :
مکرها در کسب دنیا بارد است
مکرها در ترک دنیا وارد است.مولوی. || بی ذوق. بی لطف :
وآن توهمها ترا سیلاب برد
زیرکی باردت را خواب برد.مولوی.آنچه ما را در دلست از سوز عشق
می نشاید گفت باهر باردی.سعدی ( طیبات ). || ثابت : لی علیه الف بارد؛ یعنی ثابت ، و کذلک سموم بارد؛ ای ثابت لایزول.( منتهی الارب ) ( آنندراج ). || بمعنی عنّین ،که بر زن قادر نباشد. ( غیاث ). || یکی از امزجه نه گانه طب قدیم. سرد. ج ، بوارد. ( بحر الجواهر ). و بارد بر دو گونه است بارد بالفعل ، چون برف و بارد بالقوه ، چون کاهو و کاسنی. ( مفاتیح ). سرد و تر. سرد و خشک.
- بارد بالفعل ؛ سردی که با لمس سردی آن را دریابی. ( بحر الجواهر ).
- بارد بالقوه ؛ سردی باشد که چون از حرارت غریزیه منفعل شود در بدن احداث برودت کند. ( بحر الجواهر ).
بارد. [ رِ ] ( اِخ ) لقبی که بغلط و عداوت به حمادبن اسحاق بن ابراهیم ماهان ارجانی فارسی معروف بموصلی داده اند.
بارد. [ رِ ]( اِخ ) ( سرد ) و آن مکانی است که در جنوب فلسطین در نزدیکی چاه لحی رائی واقع است. ( سفر پیدایش 16 : 14 ).و بعضی بر آنند که الخلاصة حالیه که تخمیناً 12 میل بطرف جنوب بئر شبع واقع میباشد همان بارد است و دیگران ، بر اینکه البرید بارد است. ( قاموس کتاب مقدس ).
