اوائل. [ اَ ءِ ] ( ع اِ ) ج ِاَوَّل. اوایل. ( منتهی الارب ) ( غیاث اللغات ) ( آنندراج ). نحویین گویند: اصل اوائل اواول [ با دو واو ] بوده است ولی چون دو واو در دو طرف الف قرار گرفته اند وکلمه جمع و جمع ثقیل است دومی را بهمزه برگردانده اند و گاه قلب کنند و گویند اوالی. ( از منتهی الارب ). || در اصطلاح ، عبارت از دانشمندان یونانی. - کتب اوائل ؛ کتب پیشینیان از دانشمند یونانی : ولیکن اوستادان مجرب چنین گفتند در کتب اوائل که عاشق طعم وصل آنگاه داند که عاجز گردد از هجران عاجل.منوچهری. || قدما. پیشینیان : یونان که بود مادر یونس ز بطن حوت یادی نکرد و کرد ز عصمت جهان بخود تا تازه کرد یاد اوایل بدین خویش تا زنده کرد مذهب یونانیان بخود.دقیقی.قصه لیلی مخوان و غصه مجنون عشق تو منسوخ کرد ذکر اوایل.سعدی.- علم اوائل ؛ علمی است که بدان اوائل وقایع و حوادث بحسب مواطن و نسب شناخته میشود و موضوع این علم و غایت آن ظاهر است و این علم از فروع علم تواریخ و محاضرات است ولی در کتب موضوعات ذکری از آن نرفته است و بعض متأخرین مباحث اواخر را به آن ملحق ساخته اند. در این باره کتابهای بسیاری تألیف گردیده است از آنجمله است ، کتاب الاوائل از ابن هلال حسن عبداﷲ العسکری متوفی به سال 395 هَ. ق. و این نخستین کتابی است که در این زمینه تألیف شده است. و آنرا ملخصی است بنام الوسائل از جلال الدین سیوطی و دیگر کتاب اقامة الدلائل ابن حجر و دیگر محاسن الوسائل از شبلی و محاضرة الاوائل از علی دده و دیگر ازهار الجمال از ابن دوقه. ( از کشف الظنون ).
فرهنگ فارسی
(اسم صفت ) جمع اول . ۱ - آغازها پیشها. ۲ - پیشینها پیشینیان .
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] اوائل (سرآغازها). اَوائل ، سرآغاز یا نخستین ها، عشق به آگاهی از سرآغاز پدیده های جهان پیوسته کنجکاوی مردمان را برانگیخته است . در میان اعراب این کنجکاوی پا به دامنه «ادب » نهاد و نویسندگان مسلمان از آغاز قرن ۲ق به تألیف در باب «اوائل » دست زدند. و ذیل ِ «اول ُ...، اول ُ من ...، اول ُ ما...» انبوهی از باورهای عمومی یا خرافات ، و یا نکات لغوی را شرح دادند. دو جنبه عام آغاز شناسی «آغاز شناسی » دو جنبه عام داشته است :۱. یکی در مقوله قاموس نگاری، مثلاً بِکر: اولین فرزند؛ طلیعه : سرآغاز سپاه ؛ وَسمی ّ: آغاز باران .۲. جنبه دوم بیشتر در مقوله تاریخ (در همه زمینه ها) است ، زیرا اینجا، سرآغاز پدیده های گوناگون اجتماعی مورد جست وجوست . بدیهی است که دایره این کار سخت گسترده است ، زیرا می تواند «همه پدیده ها» را در بر گیرد: نخستین کسی که به عربی سخن گفت ، نخستین کسی که به عربی شعر سرود، و... منبع اصلی اینگونه اطلاعات بدیهی است که منبع اصلی اینگونه اطلاعات ، بیشتر تخیلات یا خرافاتی است که به دلایل گوناگون ، مثلاً گرایش های دینی یا تعصبات قبیله ای پدید آمده است . سپس هر چه در زمان پیش می رویم ، بر وسعت تخیلات و به تبع آن بر حجم مجموعه های «اوائل » افزوده می گردد، تا سرانجام به کتاب بزرگ ابوهلال عسکری می رسیم که خود، به وسیله آثار دیگر تکمیل می شود. نخستین کتاب های اوائل ...
