روز معلم یکی از مناسبتهای مهم در ایران است که هر ساله در ۱۲ اردیبهشت گرامی داشته میشود. این روز به عنوان فرصتی برای بزرگداشت مقام معلم و تأکید بر اهمیت آموزش و پرورش در جامعه شناخته میشود.
پیشینه تاریخی
قبل از انقلاب: ابوالحسن خانعلی در ۱۲ اردیبهشت ۱۳۴۰، در تجمع اعتراضی معلمان در میدان بهارستان تهران به ضرب گلوله مأموران حکومتی کشته شد. این تجمع به دلیل نارضایتی معلمان از شرایط کاری و حقوق پایین آنها برگزار شده بود. خانعلی که معلمی ساده و بیحاشیه بود، به عنوان یک نماد برای اعتراض به ستمگریها و نابرابریهای اجتماعی شناخته شد. پس از کشته شدن او، تشییع جنازهاش به بزرگترین تظاهرات خیابانی پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ تبدیل شد و معلمان و دیگر اقشار جامعه در آن شرکت کردند. در پی این حوادث و اعتراضات، روز ۱۲ اردیبهشت به عنوان روز معلم نامگذاری شد تا یادآور فداکاریهای خانعلی و تلاشهای معلمان برای بهبود شرایط آموزشی باشد.
پس از انقلاب: پس از انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ و ترور مرتضی مطهری، یکی از چهرههای مشهور و تأثیرگذار در عرصه تعلیم و تربیت و فلسفه اسلامی، روز ۱۲ اردیبهشت مجدداً به عنوان روز معلم نامگذاری شد. ترور مطهری در شب یازده اردیبهشت ۱۳۵۸ به دست گروه فرقان رخ داد و خبر آن در روز دوازدهم منتشر شد. به همین دلیل، این روز به یاد وی و دیگر معلمان شهید گرامی داشته میشود.
اهمیت روز معلم
این روز به عنوان فرصتی برای ابراز احترام و تقدیر از معلمان و تلاشهای آنها در آموزش و پرورش نسلهای آینده شناخته میشود. در این روز، مراسم و فعالیتهایی برگزار میشود که به اهمیت آموزش و مسائل مربوط به آن میپردازد. معلمان در این روز خواستار بهبود شرایط کاری و افزایش حقوق خود میشوند و این موضوع به یکی از محورهای اصلی بحثها و گفتگوها تبدیل میشود.