امام سجاد (ع) چهارمین امام از ائمه دوازده‌گانه شیعه است که در تاریخ اسلام و به ویژه در تاریخ تشیع، جایگاه ویژه‌ای دارد. او به عنوان یک عالم، زاهد و دعاگو شناخته می‌شود و در دوران پرچالش خود نقشی مهم در حفظ و ترویج آموزه‌های اسلامی ایفا کرد.
زندگی‌نامه
نام ایشان «علی بن حسین» است و به القاب «سجاد» و «زین العابدین» معروف می‌باشد. امام سجاد در 5 شعبان سال 38 هجری قمری در مدینه منوره به دنیا آمد. او پسر امام حسین (ع) و مادرش شهربانو (شاهزاده ایرانی) است.
دوران امامت
این امام بزرگوار در سال 61 هجری قمری، پس از واقعه عاشورا و شهادت پدرش، به امامت رسید. او تا سال 94 هجری قمری، یعنی تا زمان شهادتش، در این مقام بود.دوران امامت ایشان همزمان با حکومت یزید و سپس حکومت‌های دیگر از جمله مروان و عبدالمک (امویان) بود. این دوران با سرکوب شدید شیعیان و پیروان اهل بیت (ع) همراه بود.
نقش علمی و اجتماعی
امام سجاد (ع) به عنوان یک عالم و فقیه برجسته، به ترویج علم و دانش و تعلیم اصول دین پرداخت. او به تألیف کتاب‌ها و دعاهایی در زمینه‌های مختلف دینی و اخلاقی معروف است. یکی از آثار مهم او، صحیفه سجادیه است که مجموعه‌ای از دعاها و مناجات‌هاست و به عنوان یکی از متون مقدس در دین اسلام شناخته می‌شود. این کتاب شامل دعاهایی است که به مضامین عمیق اخلاقی، اجتماعی و معنوی پرداخته و به تأسیس یک فرهنگ معنوی در میان مسلمانان کمک کرده است.
نقش در واقعه عاشورا
در واقعه عاشورا، امام سجاد (ع) به دلیل بیماری، در میدان نبرد حضور نداشت اما پس از واقعه، به عنوان نماینده اهل بیت (ع) و در مقام یک رهبر معنوی، مسئولیت حفظ و ترویج پیام عاشورا و فرهنگ مقاومت را به عهده گرفت.
دعا و عبادت
ایشان به عنوان «زین العابدین» شناخته می‌شود و به شدت به عبادت و دعا اهمیت می‌داد. او در زندگی روزمره خود به عبادت و نیایش می‌پرداخت و در دعاهایش به مشکلات و نیازهای مردم توجه می‌کرد.
شهادت
امام سجاد (ع) در سال 94 یا 95 هجری قمری به شهادت رسید. برخی منابع تاریخی بر این باورند که او به دست حاکم وقت (ولید بن عبدالملک) مسموم شد. قبر او در مدینه، در باغستان بقیع واقع شده و به عنوان یکی از مکان‌های مقدس شیعیان شناخته می‌شود.
