کلمات و اصطلاحات تخصصی رشته ایمنی صنعتی

• ایمنی (Safety) – مجموعه اقداماتی که به منظور جلوگیری از وقوع حوادث و کاهش آسیب‌ها در محیط کار انجام می‌شود.
• بهداشت صنعتی (Industrial Hygiene) – علمی که به شناسایی، ارزیابی و کنترل عوامل زیان‌آور در محیط کار می‌پردازد.
• ریسک (Risk) – ترکیبی از احتمال وقوع حادثه و شدت پیامدهای آن.
• خطر (Hazard) – شرایط یا عواملی که پتانسیل ایجاد آسیب، صدمه یا خسارت را دارند.
• مدیریت ایمنی (Safety Management) – فرآیند برنامه‌ریزی، سازماندهی و اجرای تدابیر ایمنی در محیط کار.
• مقررات ایمنی (Safety Regulations) – مجموعه قوانین و استانداردهایی که به‌منظور حفظ سلامت و ایمنی کارگران تدوین شده است.
• حوادث شغلی (Occupational Accidents) – اتفاقات ناخواسته‌ای که در حین کار رخ داده و منجر به آسیب، مرگ یا خسارت می‌شوند.
• ارزیابی ریسک (Risk Assessment) – فرآیند شناسایی خطرات، تحلیل و ارزیابی میزان ریسک آن‌ها.
• کنترل مهندسی (Engineering Controls) – روش‌هایی که از طریق تغییر در طراحی تجهیزات یا فرآیندها، خطرات را کاهش می‌دهند.
• کنترل مدیریتی (Administrative Controls) – تدوین دستورالعمل‌ها و سیاست‌هایی برای کاهش خطرات محیط کار.
• وسایل حفاظت فردی (Personal Protective Equipment - PPE) – تجهیزاتی مانند کلاه ایمنی، دستکش، ماسک، که برای کاهش مواجهه با خطرات استفاده می‌شوند.
• سیستم ایمنی لایه‌ای (Layer of Protection Analysis - LOPA) – روشی برای تحلیل ریسک که سطوح مختلف محافظتی را بررسی می‌کند.
• تجزیه و تحلیل خطرات شغلی (Job Hazard Analysis - JHA) – روش شناسایی خطرات موجود در یک وظیفه شغلی خاص.
• ایمنی حریق (Fire Safety) – اقدامات و دستورالعمل‌هایی برای پیشگیری و کنترل آتش‌سوزی در محیط کار.
• ایمنی برق (Electrical Safety) – مجموعه‌ای از مقررات و اقدامات برای پیشگیری از حوادث الکتریکی.
• ایمنی شیمیایی (Chemical Safety) – دستورالعمل‌های کار با مواد شیمیایی خطرناک.
• ایمنی تجهیزات (Equipment Safety) – استانداردها و روش‌هایی برای کار ایمن با ماشین‌آلات و ابزارهای صنعتی.
• ایمنی سازه‌ای (Structural Safety) – بررسی و رعایت استانداردهای مهندسی برای جلوگیری از تخریب و ریزش سازه‌ها.
• استاندارد OSHA (Occupational Safety and Health Administration) – یکی از مهم‌ترین استانداردهای ایمنی و بهداشت حرفه‌ای در آمریکا.
• استاندارد NFPA (National Fire Protection Association) – مجموعه استانداردهای بین‌المللی مرتبط با ایمنی آتش‌سوزی.
• استاندارد ISO 45001 – استاندارد بین‌المللی برای سیستم‌های مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی.
• MSDS (Material Safety Data Sheet) – برگه اطلاعات ایمنی مواد، شامل خواص فیزیکی، شیمیایی و روش‌های کنترل خطرات.
• تجزیه و تحلیل درخت خطا (Fault Tree Analysis - FTA) – روشی برای بررسی علل بالقوه یک حادثه و جلوگیری از آن.
• تجزیه و تحلیل حالات شکست و اثرات آن (Failure Mode and Effects Analysis - FMEA) – روشی برای ارزیابی پیامدهای نقص در سیستم‌ها.
• HSE (Health, Safety, and Environment) – سیستم مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست در سازمان‌ها.
• HAZOP (Hazard and Operability Study) – یک روش تجزیه و تحلیل سیستماتیک برای شناسایی خطرات فرآیندی.
• برنامه مدیریت بحران (Crisis Management Plan) – مجموعه‌ای از تدابیر برای مقابله با شرایط اضطراری.
• خروج اضطراری (Emergency Exit) – مسیرهای ایمن خروج از محل کار در شرایط خطرناک.
• دستورالعمل تخلیه اضطراری (Emergency Evacuation Procedure) – رویه‌های از پیش تعیین‌شده برای خروج کارکنان در مواقع خطر.
• آموزش ایمنی (Safety Training) – دوره‌های آموزشی برای افزایش آگاهی کارکنان درباره اصول ایمنی.