طبقات زمین به لایه‌های مختلفی اشاره دارد که زمین از آن‌ها تشکیل شده است. این لایه‌ها به ترتیب از سطح زمین به عمق عبارتند از: پوسته، گوشته، هسته بیرونی و هسته داخلی. هر یک از این لایه‌ها خواص فیزیکی و شیمیایی خاص خود را دارند و به درک ساختار زمین و فرآیندهای زمین‌شناسی کمک می‌کنند.
ساختار طبقات زمین
پوسته (Crust):
این لایه، خارجی‌ترین لایه زمین است و شامل قاره‌ها و اقیانوس‌ها می‌شود. ضخامت پوسته بین 5 تا 70 کیلومتر متغیر است و تنها ۱ درصد از کل حجم زمین را تشکیل می‌دهد. پوسته به دو نوع تقسیم می‌شود:
پوسته قاره‌ای (Continental Crust) که ضخیم‌تر و از گرانیت تشکیل شده است.
پوسته اقیانوسی (Oceanic Crust) که نازک‌تر و از بازالت تشکیل شده است.
گوشته (Mantle):
گوشته حدود ۸۴ درصد از حجم زمین را تشکیل می‌دهد و به طور عمده به حالت جامد است. این لایه به دو بخش تقسیم می‌شود:
گوشته بالایی که از عمق ۷ تا 410 کیلومتری زمین آغاز می‌شود و رفتار آن به صورت پلاستیکی است.
گوشته پایینی که از عمق 660 تا 2891 کیلومتری قرار دارد و دما در این ناحیه به بیش از 4000 درجه سانتی‌گراد می‌رسد.
هسته بیرونی (Outer Core):
این لایه به صورت مایع است و از نیکل و آهن تشکیل شده است. دما در هسته بیرونی بین 4030 تا 6000 درجه سانتی‌گراد متغیر است. جریان‌های همرفتی در این ناحیه باعث ایجاد میدان مغناطیسی زمین می‌شوند.
هسته داخلی (Inner Core):
هسته داخلی، جامد و از آهن و نیکل تشکیل شده است. دما در این ناحیه حدود 5400 درجه سانتی‌گراد است. فشار بسیار زیاد در این لایه باعث می‌شود که فلزات در دمای بالا به حالت جامد باقی بمانند.
خواص و ویژگی‌های طبقات زمین
تفاوت دما و فشار: هر لایه زمین با افزایش عمق، دما و فشار بیشتری را تجربه می‌کند. این تفاوت‌ها ناشی از فرآیندهای زمین‌شناسی و تاریخچه شکل‌گیری زمین است.
ترکیب شیمیایی: هر لایه از نظر ترکیب شیمیایی نیز متفاوت است. به عنوان مثال، پوسته عمدتاً از سیلیکات‌ها تشکیل شده، در حالی که هسته بیشتر از فلزات سنگین مانند آهن و نیکل تشکیل شده است.
مطالعات لرزه‌نگاری: علم لرزه‌نگاری به ما کمک کرده است تا اطلاعات بیشتری درباره لایه‌های زمین به دست آوریم. با اندازه‌گیری امواج صوتی ناشی از زمین‌لرزه‌ها، می‌توانیم تغییرات در چگالی و خواص فیزیکی لایه‌ها را تعیین کنیم.
