مرغ استخوان‌خوار یا کرکس ریش‌دار، یک پرندهٔ شکاری بزرگ‌جثه از خانوادهٔ بازان و راستهٔ بازسانان است. این گونه در کوه‌های مرتفع آفریقا، جنوب اروپا و آسیا، از جمله مناطقی در ایران مانند ذخیره‌گاه زیست‌کرهٔ گنو، منطقهٔ حفاظت‌شدهٔ بوزین و مره‌خیل، و ارتفاعات چالدران در شمال استان آذربایجان غربی زندگی می‌کند. این پرنده در تمام طول سال در یک مکان باقی می‌ماند و هر فصل تنها یک یا دو تخم می‌گذارد. مانند سایر کرکس‌ها، عمدتاً لاشه‌خوار است، اما بخش عمده‌ای از رژیم غذایی‌اش را مغز استخوان تشکیل می‌دهد. هما استخوان‌های بزرگ را از ارتفاعات بالا به روی سنگ‌ها پرتاب می‌کند تا به قطعات کوچک‌تر شکسته شوند. گاهی نیز از لاک‌پشت‌های کوچک زنده به همین شیوه تغذیه می‌کند. این پرنده تنها گونهٔ کرکس است که رژیم غذایی‌اش تقریباً به‌طور انحصاری از استخوان تشکیل شده است. هما در کوه‌های بلند جنوب اروپا، قفقاز، آفریقا، شبه‌قارهٔ هند و تبت زندگی و تولید مثل می‌کند. تخم‌گذاری این پرنده در میانهٔ زمستان با یک یا دو تخم انجام می‌شود که در آغاز بهار جوجه‌دار می‌شوند. هُما را می‌توان در ارتفاعات و نواحی کوهستانی مشاهده کرد. این پرنده در ارتفاعاتی بین ۳۰۰ تا ۴۵۰۰ متر بالاتر از سطح دریا زندگی می‌کند و بیشتر اعضای این گونه در ارتفاعات بالای ۲۰۰۰ متر سکونت دارند. هُما معمولاً در مناطق متروک و صخره‌ای یا دره‌هایی که به مراتع منتهی می‌شوند و محل زندگی چرندگان و شکارچیان است، آشیانه می‌سازد. زندگی در این مناطق به جانور این امکان را می‌دهد که به راحتی به اجساد شکار شده و مردار دسترسی پیدا کند.