شبه‌نظامی یا میلیشیا، نیروی مسلحی است که از شهروندان عادی تشکیل شده است. این واژه به طور کلی به نیروهایی اشاره دارد که از مردم بومی همان منطقه برمی‌خیزند و توسط جنگ‌سالاران هدایت می‌شوند، اما در شرایط مختلف می‌توانند کاربردهای متفاوتی داشته باشند. اهداف تشکیل این نیروها بسته به شرایط متفاوت است. آن‌ها می‌توانند به عنوان سرباز در جنگ‌ها شرکت کرده و در کنار سایر نیروهای نظامی برای کشور یا اهداف خود بجنگند. با این حال، این نیروها بیشتر در سرزمین‌هایی تشکیل می‌شوند که حکومتی نوپا دارند یا در آستانه برپایی حکومتی جدید هستند. هدف در این موارد، تقویت نیروی دفاعی تضعیف شده در اثر انقلاب، شورش یا بی‌نظمی‌های ناشی از آن، برقراری نظم و امنیت در شهرها، اجرای قوانین اضطراری یا ارائه خدمات شبه‌نظامی در مواقع اضطراری است. این نیروها حقوق دائمی دریافت نمی‌کنند و دوره خدمت رسمی ندارند. در نتیجه، شبه‌نظامیان می‌توانند به صورت مسلح یا در حالت شبه غیرنظامی حضور داشته باشند.
