کونیکه نام پرنده‌ای کوچک و خوش‌آواز است که شباهت زیادی به گنجشک دارد. این پرنده کمی بزرگ‌تر از گنجشک بوده و ویژگی بارز آن کاکلی است که بر سر دارد. در منابع لغوی، کونیکه همان چکاوک معرفی شده است که به آواز دلنشین و ظاهر خاص خود شناخته می‌شود.
برای این پرنده در زبان فارسی و گویش‌های محلی نام‌های گوناگونی ذکر شده است. از جمله این نام‌ها می‌توان به ابوالملیح، قبره، عُلعُل، قنبره، کونیکک، چکاو، چکاوک، کاکلی، خول، کبّوک، چغو، چغوک، چکوک و صفرد اشاره کرد. تنوع نام‌ها نشان‌دهنده گستردگی حضور این پرنده در مناطق مختلف و آشنایی دیرینه مردم با آن است.
کونیکه یا همان چکاوک، در فرهنگ و طبیعت ایران پرنده‌ای آشنا و محبوب است. آواز خوش آن در دشت‌ها و روستاها شنیده می‌شود و کاکل روی سرش سبب شده در بسیاری مناطق با نام کاکلی نیز شناخته شود. این پرنده نمادی از زیبایی و لطافت در طبیعت به شمار می‌رود.