رسائل فقهی

این عنوان به مجموعه‌ای از آثار فقهی اطلاق می‌شود که توسط علما و فقهای بزرگ شیعه در زمینه‌های مختلف فقهی نگاشته شده‌اند. این رسائل به‌عنوان منابع معتبر در حوزه فقه شیعه شناخته می‌شوند و به‌ویژه در حوزه‌های عبادات، معاملات، احکام فردی و اجتماعی کاربرد دارند.

این آثار در دو دسته اصلی قرار می‌گیرند:

رسائل فقهی شیخ انصاری: شیخ مرتضی انصاری، فقیه بزرگ قرن سیزدهم هجری، مجموعه‌ای از رسائل فقهی را تألیف کرده است که به‌عنوان یکی از منابع اصلی در حوزه فقه شیعه محسوب می‌شود. این رسائل به‌ویژه در حوزه‌های اصول فقه و فقه استدلالی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

رسائل فقهی علامه جعفری: علامه محمدتقی جعفری، متفکر معاصر، نیز مجموعه‌ای از رسائل فقهی را تألیف کرده است که در آن‌ها به بررسی مسائل فقهی از دیدگاه فلسفی و عرفانی پرداخته است. این رسائل به‌ویژه برای پژوهشگران علاقه‌مند به پیوند فقه با فلسفه و عرفان مفید هستند.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] رسائل فقهی (علامه جعفری). کتاب "رسائل فقهی" که تألیف حضرت استاد علامه جعفری می باشد، در پاسخ به نیاز روز افزون جامعه به این گونه مباحث و تقاضاهای مکرر فضلاء و روحانیون و علاقمندان مباحث فقهی، به همت مؤسسه نشر کرامت آماده و تدوین و چاپ گشته است.
علامه فقیه استاد محمد تقی جعفری قدس سره در مرداد ماه سال ۱۳۰۴ هجری شمسی( مطابق ۱۳۴۴ هق) در شهر تبریز به دنیا آمد، ایشان به همراه برادرشان مقارن سالهای پایانی جنگ جهانی دوم به مدرسه طالبیه تبریز رفته و تحصیلات علوم دینی را پی گرفتند. محمد تقی سپس به تهران عزیمت کرده و در مدرسه مروی این دیار مطالعه و تحصیل متن رسائل و مکاسب را پی گرفت. علامه محمد تقی جعفری در شهر مقدس قم در مدرسه فیضیه در کلاس درس اخلاق حضرت امام خمینی ( قدس سره) حضور یافت، و پس از مدتی به نجف اشرف هجرت کرد. علامه جعفری در اصول، خارج مقالات آقا ضیاء الدین عراقی را خدمت مرحوم آقا میرزا حسن یزدی آموخت، استاد محمد تقی جعفری این توفیق را به دست آورد که در علم اصول مدت یازده سال شاگرد سید ابوالقاسم موسوی خویی باشد که تقریبا دو دوره را در بر می گرفت، فقیه، عارف و حکیم الهی شیخ مرتضی طالقانی در نجف حدود یک سال و نیم در مباحث عرفانی و حکمت علامه جعفری را به فیض رسانید و از لحاظ روحی بر وی تأثیری شدید و سازنده گذاشت.ایشان پس از یازده سال اقامت در نجف اشرف به ایران بازگشت و در تهران مشغول به تدریس علوم ومعارف گشت و بعد از مدتی به تألیف، تحقیق و امور زیر بنایی روی آورد، هر چند این حکیم نامدار غالبا به فلسفه و علوم انسانی پرداخته و آثاری را که خود بر جای نهاده اکثرا در چنین زمینه هایی است ولی اهمیت فقه هیج وقت از نظرش دور نبوده است و پس از پایان تحصیلات در حوزه نجف و نیل به مقام اجتهاد احساس نمود که خلأ فکری جامعه در زمینه علوم انسانی است، لذا به تحقیق پیرامون موضوعاتی پرداخت که هم ضرورت داشت و نیز دیگران به آن توجه نداشتند، با این همه در زمینه برخی مسائل فقهی تحقیقاتی عالی نموده و در مباحثی که مطرح کرده استقلال فکری خود را حفظ نموده است. 
درباره کتاب
در عرصۀ علم و فرهنگ معاصر ایران و جهان اسلام، چهرۀ تابناک اندیشمند وارسته و متفکر فرهیخته حضرت استاد علامه آیة الله محمد تقی جعفری دام ظله العالی اغلب در ابعاد فلسفه، عرفان، تحلیل جهان بینی ها، انسان شناسی، مولوی شناسی و تفسیر نهج البلاغه شناخته شده است، و احاطه و اشراف کم نظیر ایشان بر مسایل فقهی و حقوقی اسلام کمتر بازتاب اجتماعی و ظهور و بروز داشته است.به نظر می رسد که یکی از دلایل این امر اتخاذ رسالت فرهنگی ایشان در عرصۀ اجتماع و دانشگاه، پس از خروج از حوزه علمیه نجف اشرف در چهار دهۀ پیش بوده است. به رغم آن که حضرت استاد در حوزه های علمیه از جایگاه والا و اعتبار فراوان در عرصۀ فقه و شرایط مساعد برای کسب مدارج و مراتب اعلای حوزوی برخوردار بودند، بنا به ضرورت زمان به موضوعات مبتلا به و مورد نیاز دانشگاهیان و جامعۀ علمی کشور در زمینۀ معارف اسلامی و جهان بینی ها اهتمام ورزیده و سالیان سال جانهای تشنۀ مخاطبان مشتاق خویش را از شراب طهور معارف حکمی و ربانی سیراب نموده اند.حال آن که، بدون اغراق و به شهادت بسیاری از صاحب نظران و اندیشمندان، حضرت استاد علامه جعفری در حوزه معارف فقهی و حقوقی اسلام نیز همانند سایر عرصه ها، باریک بینی ها، ژرف اندیشی ها، ابتکارات و اندیشه های بدیع و راه گشای فراوانی دارند که اندکی از آن به جامعه عرضه گشته است. البته در سالیان گذشته موارد بسیاری از مباحث فقهی و نکته سنجی های فقیهانۀ ایشان در لابلای سایر آثار مکتوب و سخنرانی های منتشره یافت می شود که از دید محققان و اندیشمندان نکته یاب و سخن سنج پنهان نمانده است. هم چنین بعد از دو اثر منتشره حضرت استاد در حوزۀ علمیه نجف در زمینه مسایل فقهی به زبان عربی، به نامهای« الأمر بین الأمرین » و« الرضاع » تقریرات دروس دو تن از مراجع و مدرسان برجستۀ حوزۀ نجف، نخستین کتابی که به خامۀ ایشان در زبان فارسی در این زمینه انتشار یافت، کتاب کم نظیر و پر نکتۀ« منابع فقه » بود که در سال هزار و سیصد و چهل و نه( ه. ش) عرضه گشت و هم اکنون نایاب است.
چاپ کتاب
کتاب حاضر که جلد اول از مجموعۀ« رسائل فقهی» حضرت استاد علامه جعفری می باشد، در پاسخ به نیاز روز افزون جامعه به این گونه مباحث و تقاضاهای مکرر فضلاء و روحانیون و علاقمندان مباحث فقهی، به همت مؤسسه نشر کرامت آماده و تدوین و چاپ گشته است.
مباحث کتاب
...
[ویکی نور] رسائل فقهی (علامه جعفری). حضرت استاد علامه آیة الله محمد تقی جعفری
در عرصۀ علم و فرهنگ معاصر ایران و جهان اسلام، چهرۀ تابناک اندیشمند وارسته و متفکر فرهیخته حضرت استاد علامه آیة الله محمد تقی جعفری (دام ظله العالی) اغلب در ابعاد فلسفه، عرفان، تحلیل جهان بینی ها، انسان شناسی، مولوی شناسی و تفسیر نهج البلاغه شناخته شده است، و احاطه و اشراف کم نظیر ایشان بر مسایل فقهی و حقوقی اسلام کمتر بازتاب اجتماعی و ظهور و بروز داشته است.
به نظر می رسد که یکی از دلایل این امر اتخاذ رسالت فرهنگی ایشان در عرصۀ اجتماع و دانشگاه، پس از خروج از حوزۀ علمیه نجف اشرف در چهار دهۀ پیش بوده است.
به رغم آن که حضرت استاد در حوزه های علمیه از جایگاه والا و اعتبار فراوان در عرصۀ فقه و شرایط مساعد برای کسب مدارج و مراتب اعلای حوزوی برخوردار بودند، بنا به ضرورت زمان به موضوعات مبتلا به و مورد نیاز دانشگاهیان و جامعۀ علمی کشور در زمینۀ معارف اسلامی و جهان بینی ها اهتمام ورزیده و سالیان سال جانهای تشنۀ مخاطبان مشتاق خویش را از شراب طهور معارف حکمی و ربانی سیراب نموده اند.
حال آن که، بدون اغراق و به شهادت بسیاری از صاحب نظران و اندیشمندان، حضرت استاد علامه جعفری در حوزه معارف فقهی و حقوقی اسلام نیز همانند سایر عرصه ها، باریک بینی ها، ژرف اندیشی ها، ابتکارات و اندیشه های بدیع و راه گشای فراوانی دارند که اندکی از آن به جامعه عرضه گشته است.