ابراهیم حفصی

ابراهیم حفصی ابراهیم اول، چهارمین پادشاه از خاندان حفص در تونس. ابراهیم حفصی ابراهیم دوم، ملقب به مستنصر، چهاردهمین سلطان از خاندان حفص در تونس. حَفصیان یک دودمان سنی مذهب از تبار بربر بودند که از سال‌های ۱۲۲۹ تا ۱۵۷۴ بر بخش‌هایی از شمال آفریقا، شامل مناطق کنونی تونس، الجزایر و لیبی، حکومت کردند. با فروپاشی دولت موحدون در مغرب و اندلس، قلمرو وسیع آن‌ها میان چهار دولت بنی‌مرین، بنی‌عبدالواد، بنی‌حفص و بنی‌الاحمر تقسیم شد. مهم‌ترین این دولت‌ها به دست فرزندان عبدالواحد حفصی تأسیس شد که خود از یاران خاص ابن تومرت بود و فرزندان او نیز از عناصر اصلی دولت صد ساله موحدون به شمار می‌رفتند. دولت حفصی که در افریقیه تأسیس شد و خود را جانشین خلافت موحدون می‌دانست، در سال ۶۲۷ قمری به رهبری ابو زکریا عبدالواحد به استقلال رسید. پس از او، پسرش ابوعبدالله محمد، که بزرگ‌ترین امیر دولت حفصی بود، لقب خلافتی المستنصر بالله را از امیر مکه دریافت کرد و تمامی دولت‌های مغرب و اندلس و همچنین دولت ممالیک مصر و شام با او بیعت کردند. دوره چهار دهه‌ای حکومت او از شکوفاترین دوران‌های تمدن اسلامی در آن منطقه به شمار می‌رود. دولت حفصی روابط خوبی با دولت‌های مسیحی و مسلمانان برقرار کرد و ۲۵ نفر از خاندان حفصی به‌طور موروثی تا سال ۹۸۱ قمری به مدت ۳۷۸ سال بر این سرزمین حکومت کردند. این دولت به دلیل حملات مکرر پرتغالی‌ها و هم‌پیمانانشان، همچنین فشارهای دولت عثمانی و رقابت این دو بر سر سواحل مدیترانهٔ غربی، در نهایت تونس به طور کامل تحت کنترل دولت عثمانی درآمد و در سال ۹۸۱ قمری سقوط کرد. به‌طور کلی، ظهور حفصیان در شمال آفریقا نشان‌دهندهٔ وجود یک دولت قدرتمند و بزرگ است که حدود چهار قرن بر این منطقه تسلط داشت. دوران حکومت این دولت یادآور روزهای رونق و رفاه اقتصادی و پیشرفت فرهنگی در تاریخ تونس است. یکی از مهم‌ترین رویدادهای سیاسی در آغاز حکومت حفصیان، حمله صلیبیون به تونس با حمایت و هزینه کلیسای رم و اشغال ۶ ماههٔ بندر کارتاژ (قرطاجنه) بود. لوئی نهم، شاه فرانسه (۱۲۸۰ م)، که به عنوان مجاهدی صلیبی و پیشوای سیاسی صلیبیون شناخته می‌شد، مسئولیت هماهنگی و تدارک این حمله را بر عهده داشت.