کَفْچاق واژهای است که در متون کهن فارسی و برخی منابع تاریخی به کار رفته است. این نام، به گونههای مختلفی از جمله کفجاق و کفچاج نیز ضبط شده و به منطقهای تاریخی اشاره دارد که محل سکونت یکی از اقوام ترکتبار به شمار میرفته است. این قوم در گسترهای از نواحی آسیای مرکزی پراکنده بودند و نقش قابل توجهی در تحولات تاریخی آن مناطق ایفا کردند.
بر پایه منابع معتبر، سرزمین کفچاق در مجاورت خوارزم و در حاشیه رود سیردریا واقع بوده است. این منطقه به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود، همواره به عنوان گذرگاه فرهنگی و تجاری میان تمدنهای مختلف عمل میکرد. حضور این قوم در تاریخ ایران و آسیای مرکزی، به ویژه در دورههای پس از اسلام، پررنگ است و روابط آنان با حکومتهای همجوار، از جمله خوارزمشاهیان، در منابع متعدد ثبت شده است.
برای دستیابی به اطلاعات دقیقتر و جامعتر درباره حدود و ثغور جغرافیایی، ساختار اجتماعی و نقش تاریخی این قوم، میتوان به مدخل کفچاق در فرهنگهای معتبر لغت و دائرةالمعارفهای تاریخی مراجعه نمود. این منابع، با ارائه جزئیات گسترده، امکان درک عمیقتری از جایگاه این قوم در تاریخ پر فراز و نشیب منطقه را فراهم میآورند.