کانیپرورد یا به زبان علمی lithotroph، در زیستشناسی به موجوداتی گفته میشود که انرژی مورد نیاز خود را از دگرگشت مواد معدنی کسب میکنند. این موجودات میتوانند الکترونهای لازم برای تولید انرژی را از ترکیبات غیرآلی مانند آهن، گوگرد، آمونیاک یا هیدروژن تأمین کنند و نیازی به مصرف ترکیبات آلی برای تأمین انرژی ندارند.
این ویژگی کانیپروردها باعث میشود که آنها در محیطهایی زندگی کنند که منابع آلی محدود یا غیرقابل دسترس است. به عنوان مثال، برخی باکتریهای کانیپرورد در خاک، رسوبات معدنی، چشمههای گرمابی یا عمق اقیانوسها یافت میشوند، جایی که شرایط برای دیگر موجودات زنده دشوار است. آنها با اکسایش ترکیبات معدنی و تولید انرژی، نقش مهمی در چرخههای شیمیایی عناصر و بازسازی مواد مغذی ایفا میکنند.
از نظر اکولوژیکی، کانیپروردها اهمیت زیادی دارند. آنها نه تنها به حفظ تعادل شیمیایی محیط کمک میکنند، بلکه پایهای برای شبکههای غذایی در زیستبومهای کمنور و فاقد انرژی خورشیدی فراهم میآورند. پژوهشها روی این موجودات همچنین میتواند در زمینههایی مانند بیوتکنولوژی، استخراج مواد معدنی و حتی جستجوی حیات در سیارات دیگر کاربرد داشته باشد.
