هرمزجرد نام ناحیه‌ای تاریخی در منطقه‌ی عراق است که در متون جغرافیایی کهن از آن یاد شده است. این نام در منابع معتبری همچون کتاب معجم البلدان اثر یاقوت حموی ذکر گردیده است که نشان‌دهنده‌ی اهمیت و قدمت این منطقه در تاریخ و جغرافیای سرزمین‌های اسلامی است. بر اساس آنچه در معجم البلدان آمده است، هرمزجرد به‌عنوان یک ناحیه یا منطقه‌ی مسکونی شناخته می‌شده که در سرزمین عراق واقع بوده است. موقعیت دقیق جغرافیایی آن امروزه ممکن است نیازمند پژوهش‌های بیشتر باشد، اما ذکر آن در چنین منابعی، جایگاه آن را به‌عنوان بخشی از تمدن و تاریخ کهن این حوزه تثبیت می‌کند. با توجه به شیوه‌ی ثبت این نام در منابع قدیمی، می‌توان دریافت که هرمزجرد در دوره‌هایی از تاریخ، دارای سکونتگاه و اهمیت بوده است. مطالعه‌ی چنین نام‌هایی نه‌تنها در روشن‌کردن تاریخ محلی مفید است، بلکه به درک بهتر تحولات جغرافیای تاریخی و فرهنگی در گستره‌ی تمدن اسلامی نیز کمک شایانی می‌کند.