کلمه مراتج جمع مرتاج است و در متون کهن فارسی و عربی معانی مختلفی دارد. یکی از معانی آن راه تنگ یا گذرگاه محدود است که در برخی منابع لغوی مانند «منتهی‌الأرب» آمده است. این معنا نشان‌دهنده مسیرهای باریک و عبورگاه‌هایی است که حرکت در آن‌ها دشوار یا محدود است.
معنای دیگر مراتج به ابزارهایی مربوط می‌شود که برای بستن یا قفل کردن درها استفاده می‌شوند. در این کاربرد، مراتج شامل کلید، مغلاق، دربند و تیر پس در است که در متون مانند «متن اللغة» و «اقرب الموارد» به آن اشاره شده است. این ابزارها نقش مهمی در حفظ امنیت و جلوگیری از باز شدن ناخواسته درها داشته‌اند.
بنابراین، مراتج هم به راه‌های تنگ و محدود و هم به ابزارهای قفل و دربند اشاره دارد. شناخت چنین واژه‌هایی به درک بهتر متون قدیم و ادبیات کلاسیک فارسی و عربی کمک می‌کند و نشان‌دهنده غنای واژگانی و تنوع کاربرد واژه‌ها در منابع کهن است.
