قوقلامس که به صورت عربی قوقلامیس نیز نوشته میشود، نامی است که در متون کهن فارسی، بهویژه در حوزه داروشناسی، به گیاهی خاص اطلاق شده است. این گیاه با نام رایج بخور مریم نیز شناخته میشود و در فهرست مخزن الادویه، که مجموعهای جامع از داروها و گیاهان دارویی است، مورد اشاره قرار گرفته است. نام «قوقلامس» ریشهای غیر از زبان فارسی دارد و احتمالا از زبانهای دیگر به فارسی راه یافته است، که این امر نشاندهنده گستردگی تبادل دانش گیاهشناسی در دوران گذشته است.
گیاه بخور مریم (قوقلامس) دارای خواص دارویی متعددی بوده که در طب سنتی از آن بهره برده میشده است. این گیاه، که در مناطق مختلفی از جهان میروید، بسته به محل رویش و شرایط اقلیمی، ممکن است دارای ترکیبات شیمیایی متفاوتی باشد که بر خواص درمانی آن تأثیر میگذارند. در گذشته، از این گیاه برای درمان برخی بیماریها و بهبود وضعیت سلامتی استفاده میشده است، هرچند که جزئیات دقیق کاربردهای آن نیازمند بررسی بیشتر در منابع تخصصی داروشناسی سنتی است.
ذکر نام قوقلامس در مخزن الادویه، بر اهمیت این گیاه در دوران خود صحه میگذارد. این اثر، که یکی از منابع کلیدی در شناخت داروهای سنتی ایران است، اطلاعات ارزشمندی درباره گیاهان دارویی و نحوه استفاده از آنها ارائه میدهد. بررسی دقیقتر محتوای این فهرست میتواند به درک بهتر جایگاه گیاه بخور مریم در سبد دارویی گذشتگان و همچنین شناسایی خواص بالقوه آن که شاید در پزشکی نوین نیز کاربرد داشته باشد، کمک کند.