قبلاء

قبلاء واژه‌ای عربی و مؤنث «اقبل» است. این واژه برای توصیف زنانی به کار می‌رود که چشم‌هایشان حالتی خاص دارد. در لغت، به زنی گفته می‌شود که کج‌چشم است، به‌گونه‌ای که گویی نگاهش به سمت بینی خود متمایل است.

از نظر ساختار، قبلاء صیغه مؤنث است و به همین دلیل بیشتر در وصف زنان به کار می‌رود. جمع آن «قُبُل» آمده است. این واژه در متون لغوی عربی و فارسی بیشتر به‌عنوان صفتی ظاهری ثبت شده و کمتر در کاربردهای دیگر دیده می‌شود.

به‌طور کلی، قبلاء برای بیان وضعیتی خاص از چشم و نگاه استفاده می‌شود. معنای آن محدود به توصیف چهره است و بر جنبه جسمانی و ظاهری دلالت دارد. در نتیجه، این واژه بیشتر جنبه توصیفی دارد و کاربرد آن در ادبیات یا لغت‌نامه‌ها برای ترسیم خصوصیات ظاهری افراد بوده است.

لغت نامه دهخدا

قبلاء. [ ق َ ] ( ع ص ) مؤنث اقبل. گویند: امراءة قبلاء؛ زن کج چشم چندان که گوئی بسوی بینی خود نگاه میکند. شاة قبلاء؛ گوسپندی که سرونش بر روی وی خمیده باشد. ( ناظم الاطباء ). ج، قُبل. ( ناظم الاطباء ).