ظانه، مؤنث کلمه «ظان» است و به کسی گفته می‌شود که در ذهنش حالت ظن یا گمان نسبت به چیزی ایجاد شده باشد. به عبارت دیگر، ظانه کسی است که یقین ندارد اما بر اساس شواهد یا احساسات، حدس یا گمانی نسبت به موضوعی پیدا کرده است. این واژه بیشتر در متون فقهی و ادبی با همین مفهوم به کار رفته است.
در زندگی عادی، ظانه به کسی گفته می‌شود که نسبت به واقعیتی مشکوک یا دچار گمان شده باشد، بدون آن که این گمان به یقین تبدیل شود. برای مثال، وقتی فرد نسبت به رفتار یا سخن دیگری دچار تردید می‌شود و هنوز دلیل قطعی ندارد، می‌توان او را ظانه نامید.
در اصول فقه، این اصطلاح به مکلفی اطلاق می‌شود که از طریق دلایل شرعی یا راه‌های معتبر به حکم یا موضوعی ظن پیدا کرده است. این مفهوم اهمیت ویژه‌ای در مسائل اجتهادی دارد، زیرا عمل یا ترک عمل مکلف گاهی بر اساس همین حالت ظن و گمان شرعی سنجیده می‌شود و نقش تعیین‌کننده‌ای در احکام فقهی دارد.