خاستگی، به‌صورت [تَ / تِ] خوانده می‌شود و یک حامص است که به مفهوم عمل برخاستن و عمل بلند شدن اطلاق می‌گردد. این واژه بیانگر حالت یا فرآیندی است که در آن موجودی از وضعیت سکون یا موقعیت پایین‌تر به سمتی بالاتر حرکت می‌کند. در ادبیات فارسی، این اصطلاح اغلب برای توصیف حرکتی آرام یا تدریجی به‌کار می‌رود که همراه با وقار و آگاهی است.
در گستره‌ی کاربردهای زبانی، خاستگی می‌تواند هم در معنای فیزیکی و هم در معنای مجازی مورد استفاده قرار گیرد. در معنای عینی، به عمل برخاستن جسم از جای خود، مانند برخاستن از زمین یا ترک یک مکان اشاره دارد. در حوزه‌ی انتزاعی نیز این واژه برای بیان مفاهیمی مانند آغاز یک حرکت اجتماعی، طلوع خورشید، یا شروع مرحله‌ای جدید در زندگی به‌کار می‌رود و بار معنایی عمیق‌تری پیدا می‌کند.
از دیدگاه دستوری، خاستگی به‌عنوان یک اسم مصدر، نقش مهمی در غنی‌سازی ساختارهای جمله ایفا می‌کند و امکان بیان فعل‌ها به شکلی رسا و شیوا را فراهم می‌آورد. رعایت دقیق نیم‌فاصله در نگارش این کلمه و تلفظ صحیح آن، در حفظ اصالت و سلامت زبان فارسی تأثیر به‌سزایی دارد و بر اهمیت کاربرد درست آن در متون رسمی و ادبی می‌افزاید.