بیاضچه واژهای است که ریشه در کلمه «بیاض» دارد. بیاض به نوعی دفتر دراز گفته میشود که از عرض باز میشود و معمولاً برای نوشتن متون، یادداشتها یا ثبت اطلاعات روزمره استفاده میشده است. این دفترها در گذشته اهمیت زیادی داشتند و نقش آنها در حفظ اطلاعات و یادداشتهای شخصی یا اداری بسیار چشمگیر بود.
بیاضچه شکل مصغر بیاض است و به معنی کتابچه یا دفترچه کوچک است. این دفترچهها به دلیل اندازه کوچکتر، کاربردیتر و قابل حمل بودند و برای یادداشتهای کوتاه، فهرستها، نامهها یا ثبت وقایع روزانه مورد استفاده قرار میگرفتند. به همین دلیل بیاضچه معمولاً وسیلهای شخصی و کاربردی محسوب میشد که افراد همراه خود داشتند.
امروزه این واژه بیشتر جنبه تاریخی و ادبی دارد و در متون کهن و آثار ادبی به چشم میخورد. با وجود اینکه استفاده از دفترچههای کاغذی به دلیل تکنولوژیهای نوین کاهش یافته است، اما مفهوم آن همچنان در فرهنگ و ادبیات فارسی باقی مانده و نشاندهنده نوعی نظم و ثبت وقایع روزمره در زندگی گذشته است. بیاضچه نماد دفتری کوچک و جمعوجور برای نگهداری یادداشتها و اطلاعات شخصی است.