آیه 17 سوره نوح: «وَاللَّهُ أَنْبَتَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ نَبَاتًا» به یکی از ظریفترین و زیباترین تعابیر قرآنی درباره آفرینش و رشد انسان اشاره دارد. در این آیه، خداوند انسان را به گیاهانی که از زمین میرویند تشبیه کرده است. این تشبیه چندین مفهوم عمیق و درس آموز را در خود دارد:
آفرینش از خاک: اشاره به این حقیقت دارد که انسان در اصل از خاک آفریده شده است؛ همانگونه که گیاهان نیز از زمین میرویند و حیات خود را از آن آغاز میکنند. این موضوع ارتباط نزدیک انسان با طبیعت و عناصر زمین را نشان میدهد.
تغذیه و رشد: رشد و نمو انسان وابسته به مواد غذایی است که از زمین به دست میآید، چه به صورت مستقیم (مانند میوهها، سبزیجات و دانهها) و چه غیرمستقیم (مانند گوشت حیوانات). این فرایند، وابستگی انسان به زمین و نظام الهی حاکم بر آن را به تصویر میکشد.
شباهت با گیاهان: شباهتهای زیادی میان انسان و گیاهان وجود دارد، از جمله در تولید مثل، رشد و تغذیه. این شباهتها نشاندهنده یک نظام واحد الهی است که بر تمام موجودات زنده حکمفرماست.
هدایت الهی: تعبیر «انبات» نشان میدهد که خداوند نه تنها انسان را آفریده، بلکه او را همچون یک باغبان حکیم پرورش داده است. خداوند شرایط مساعد را برای شکوفایی استعدادهای انسان فراهم کرده است، همانگونه که باغبان بذر گیاه را در محیط مناسب قرار میدهد تا رشد کند.
این تعبیر همچنین در مورد حضرت مریم (س) در آیه 37 سوره آل عمران آمده است: «فَأَنْبَتَهَا نَبَاتًا حَسَنًا» که نشاندهنده تربیت و پرورش ویژه او توسط خداوند است. این مفهوم، لطافت و ظرافت نقش خداوند در رشد جسمانی و معنوی انسانها را آشکار میکند و به ما میآموزد که هر مرحله از زندگی انسان تحت تدبیر و حکمت خداوند قرار دارد.