واژه اَخفش ریشه‌ای عربی دارد و در معنای اصلی خود به فردی اطلاق می‌شود که خردچشم است، یعنی چشمانی کوچک دارد. این ویژگی غالباً با کاهش بینایی یا میدان دید محدود همراه است. این واژه همچنین به صورت بدبین توصیف شده است که می‌تواند به معنای داشتن دیدگاه ضعیف یا محدود باشد و به صورت استعاری از ویژگی فیزیکی داشتن چشمانی کوچک یا ضعیف نشأت می‌گیرد. در اصل، این اصطلاح به فردی با مردمک‌های کوچک و در نتیجه، بینایی مختل یا محدود اشاره دارد.
منابع لغوی معتبری همچون تاج المصادر بیهقی و آثار زوزنی و زمخشری، معنای اخفش را بیشتر شرح داده‌اند. این منابع به طور مداوم این اصطلاح را به فردی با چشمان کوچک، که اغلب به عنوان کم‌بین» توصیف شده‌اند، نسبت می‌دهند. مفهوم تنگ‌چشم که به معنای چشمانی باریک یا خسیس نیز ترجمه می‌شود، حوزه معنایی این اصطلاح را غنی‌تر کرده و نه تنها یک توصیف فیزیکی، بلکه یک ویژگی شخصیتی بالقوه مرتبط با دیدگاه محدود یا شاید خست را نیز القا می‌کند.
در زمینه‌های تاریخی و علمی، اخفش به طور برجسته‌ای با علی بن محمد اخفش اوسط، دستورنویس و دانشمند برجسته زبان عرب، مرتبط است. مشارکت‌های او در زبان‌شناسی قابل توجه بود و لقب اخفش او احتمالاً از ویژگی فیزیکی مذکور ناشی شده است. درک این ریشه‌شناسی، بصیرتی در مورد چگونگی ارتباط اصطلاحات توصیفی، حتی آنهایی که به صفات فیزیکی مربوط می‌شوند، با افراد دارای شهرت فکری والا در دانش کلاسیک ارائه می‌دهد.
