کتاب «الأماكن أو ما اتّفق لفظه وافترق مسمّاه من الأمكنة» اثر ابو بکر محمد بن موسی بن عثمان الحازمی الهمدانی، از آثار ارزشمند در حوزه‌ی جغرافیای لغوی و نام‌نگاری اماکن در جهان اسلام است. هدف اصلی نویسنده در این کتاب، گردآوری و تبیین نام‌هایی است که از نظر لفظی یکسان‌اند اما به مکان‌های متفاوتی اشاره دارند. این شیوه، به خواننده کمک می‌کند تا درک دقیقی از تنوع و گستره‌ی جغرافیایی واژگان عربی پیدا کند و اشتباهات احتمالی در متون تاریخی، ادبی و حدیثی را برطرف سازد.
از نظر ساختار، کتاب الحازمی ترتیب الفبایی دارد و هر مدخل شامل نام مکان، توصیف موقعیت جغرافیایی، ویژگی‌های طبیعی یا تاریخی آن و گاه اشاره به روایات یا اشعار عربی مرتبط است. نویسنده در توضیح هر نام، از منابع گوناگون چون آثار لغوی، جغرافیایی و تاریخی بهره برده و با دقتی علمی کوشیده تا تفاوت میان مواضع هم‌نام را روشن کند. این ویژگی، کتاب را به منبعی سودمند برای پژوهشگران زبان، جغرافیا، تاریخ و ادب عربی تبدیل کرده است.
از جنبه‌ی علمی و فرهنگی، «الأماكن» اثری میان‌رشته‌ای است که میان جغرافیا، تاریخ محلی، و لغت‌شناسی توپوگرافیک پیوند برقرار می‌کند. این کتاب نه تنها اطلاعاتی درباره‌ی موقعیت و ویژگی‌های طبیعی اماکن ارائه می‌دهد، بلکه بازتابی از فرهنگ و حافظه‌ی جغرافیایی عربی در قرون میانه است. اهمیت کار الحازمی در این است که او پیش از شکل‌گیری دانش جغرافیای مدرن، به نوعی طبقه‌بندی علمی نام‌های مکان دست یافته بود و با روش تطبیقی خود، راه را برای پژوهش‌های بعدی در حوزه‌ی جغرافیای تاریخی و زبان‌شناسی عربی هموار ساخت.
